tag:blogger.com,1999:blog-22775656720989341012024-02-19T03:14:49.005+01:00Ninja's BlogNinjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comBlogger157125tag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-36658763755659271212020-03-17T17:01:00.002+01:002020-03-17T17:01:32.052+01:00Het vertalen van een boek Al een poosje werk ik aan mijn eerste boekvertaling. Zoiets doe je niet in een dag, of in een week. Het is veel tekst, veel werk.<br />
<br />
Maar ooooh, wat word ik blij van dit werk! Het is echt heerlijk om te doen.<br />
<br />
Enig nadeel: <b>sommige stukken zijn zo spannend</b> dat ik mezelf erop betrap dat ik de boel lekker aan het lezen ben, maar ik moet ze natuurlijk ook vertalen!<br />
<br />
Nu maar snel weer verder dan.<br />
<br />
Overig nieuws: voor studie rest alleen nog afronding van het afstudeeronderzoek, verder heb ik alles afgerond. Bijna helemaal klaar, dus!<br />
<br />
Ik verveel me niet hoor ...Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-59206624687833367022019-06-15T12:42:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.505+01:00Ik ben er nog hoorHet is hier stil. Dat komt vooral doordat ik al maanden last heb van rsi-klachten (die nemen langzaam af, met de nadruk op 'langzaam').<br />
<br />
Mijn vertaalwerk richt zich momenteel vooral op het afronden van mijn opleiding. Ik ben bezig met mijn afstudeeronderzoek. Daarnaast moet ik nog 2 vakken afronden (beide over de EU, geen vertaalvakken). Mijn stageperiode is inmiddels succesvol afgesloten! Ik heb een geweldige stage gehad waar ik erg veel van heb geleerd. Nu resteren de laatste loodjes van de opleiding.<br />
<br />
Ik ben er dus nog wel, ik ben niet van de aardbodem verdwenen of zo ;) Oh ja, en vergeet niet dat als je mijn schrijfwerk graag volgt, dat je dan het beste naar mijn wordpress-website kunt gaan!<br />
<br />
<a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">https://ninjapaap.wordpress.com/</a>Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-56243578906832056642019-01-28T09:58:00.001+01:002019-12-04T11:02:38.502+01:00Daar komt een boekvertaling aan!Heerlijk nieuws! Ik ben momenteel nog keihard aan het werk om dit jaar te kunnen afstuderen, maar het eerste vertaalproject is al in volle gang. De prachtige serie van Ursula Visser, <i>The Dragon Queen series</i>, komt in 2020 uit in het Nederlands als 1 boek. En ik vertaal het van het Engels naar het Nederlands!<br />
<br />
Er komen vast in de toekomst nog meer bloedmooie projecten op mijn pad, maar dit is toch wel een hele lekkere hoor. Het verhaal leest heerlijk, de personages wil je echt leren kennen en je zit meteen helemaal in de wereld van Mara als je begint met lezen. Mijn lees- en vertaalhart gaan hier allebei sneller van kloppen ;) Beter kan bijna niet ...<br />
<br />
Hieronder een link naar de website van Perubo Publishing. (Scroll naar beneden om <i>Drakenhart </i>- de Nederlandse titel van de serie - te vinden.)<br />
<br />
<a href="https://perubopublishing.wordpress.com/fantasy-nederlands/" target="_blank">Perubo Publishing - fantasy Nederlands</a>Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-26877758278853416172019-01-04T11:12:00.001+01:002019-12-04T11:02:38.470+01:00Daar verhalen, hier vertalenNadat ik vandaag mijn wordpress (je weet wel, mijn "andere" blog) een grondige update had gegeven, heb ik een beslissing genomen. Ik houd deze blog voor updates over mijn vertaalwerk en studie, en alles wat daarbij komt kijken, en op de wordpress concentreer ik me op mijn verhalen.<br />
<br />
In de toekomst zul je dus op <a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">Ninja op wordpress</a> alles over mijn schrijfwerk vinden.<br />
<br />
Hier vind je alles wat met mijn vertaalwerkzaamheden (Engels-Nederlands) te maken heeft.<br />
<br />
Zo is mijn online wereld weer een beetje minder rommelig!<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMPKPmAzvFcySj6CBtEU2fnPF8I4K0oAkDmJuSfxfLhp7C7MvqOYI4s7tOln9bSr4oHANb0spNkG9l0h6WZHPVsp50fSdGITwRrsACpkaM6j9ZTHrgz29l9eXjXPQT8ETBaz61H67mUN8s/s1600/translate-110777_1920.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="976" data-original-width="1600" height="195" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMPKPmAzvFcySj6CBtEU2fnPF8I4K0oAkDmJuSfxfLhp7C7MvqOYI4s7tOln9bSr4oHANb0spNkG9l0h6WZHPVsp50fSdGITwRrsACpkaM6j9ZTHrgz29l9eXjXPQT8ETBaz61H67mUN8s/s320/translate-110777_1920.jpg" width="320" /></a></div>
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-37006565261732993352018-12-31T14:48:00.001+01:002019-12-04T11:02:38.477+01:00De planning voor 2019Goede voornemens heb ik nooit special gereserveerd voor oudjaarsdag, aan jaaroverzichten doe ik niet snel, maar er staan wel een paar leuke dingen op de planning voor 2019 - dus die ga ik toch maar eens even noemen!<br />
<br />
- Een uitgever vinden voor <i>Kándha </i>(dát mag een voornemen worden genoemd).<br />
<br />
- <i>Oragayn </i>publiceren! In 2019 wordt <i>Oragayn </i>gepubliceerd via Perubo Publishing. Voorlopig kun je die roman nog volgen via <a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">ninjapaap.wordpress.com/</a> - de wordpress-website waarop ik dit verhaal gratis deel. Lees 'm gratis nu het nog kan! Er komt een bloedmooie kaft bij, er gaat nog redactie overheen - het is al een prachtig verhaal, maar het wordt nog mooier opgepoetst.<br />
<br />
- Deel 3 van de <i>Sireyla</i>-serie moet verder worden geschreven en dat gaat ook gebeuren. Wordt volop aan gewerkt.<br />
<br />
- Afstuderen! In 2019 rond ik mijn opleiding tot vertaler Engels af.<br />
<br />
- Meer verhalen delen via mijn wordpress. Ik heb een aantal korte verhalen die ik dolgraag met jullie deel. Een aantal stuur ik eerst in naar literaire tijdschriften, andere zet ik meteen op mijn website. Hou dus die wordpress in de gaten! Onder "korte verhalen" vind je - uiteraard - de korte verhalen. En dat is lang niet altijd fantasy!<br />
<br />
- Bloggen op Hebban. Ja, ook dat gaat door.<br />
<br />
- Ik ben nu ook een schrijver tussen de kassen! Je vindt me hier: <a href="http://www.schrijvers-tussen-de-kassen.nl/onze-schrijvers/" target="_blank">schrijvers tussen de kassen</a><br />
<br />
<br />
Kortom: ik heb in 2019 genoeg te doen en jullie hebben in 2019 leuk leesvoer van me om naar uit te kijken.<br />
<br />
Maak er een goed jaar van, wees voorzichtig met vuurwerk en natuurlijk tot 2019!Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-83061553772656566312018-12-20T09:43:00.000+01:002019-12-04T11:02:38.539+01:00Wist je dat ... ... ik tegenwoordig ook op Hebban vertoef?<br />
<br />
Je vindt me hier: <a href="https://www.hebban.nl/!/NinjaPaap" target="_blank">https://www.hebban.nl/!/NinjaPaap</a><br />
<br />
Iedere donderdag zet ik een kort blogje op Hebban. Ik hoor je al zeggen: Ninja, waarom zwerf jij rond op 3 verschillende websites! Twee blogs en dan ook nog Hebban?<br />
<br />
Nou, dat heeft een reden.<br />
<br />
Op Hebban houd ik nu ook bij welke boeken ik heb gelezen. Dat vind ik zelf prettig. En daar kan ik heel goed korte blogjes over mijn verhalen kwijt, en over hoe ik denk over fantasy en schrijven. Ook leuk. Vaak zet ik daar korte verhaalfragmentjes neer en meestal schrijf ik er luchtige posts.<br />
Mijn laatste blogpost daar: <a href="https://www.hebban.nl/blogs/is-het-een-mens-is-het-een-elf-of-is-het-kun-jij-het-raden" target="_blank">Is het een mens of een elf of ...</a><br />
<br />
Op mijn Wordpress schrijf ik louter posts die rechtstreeks met mijn verhalen te maken hebben. Daar kan ik pdf's uploaden (zodat jullie die kunnen downloaden ;) ). Het is de plek waar ik mijn gratis verhalen deel.<br />
Voor wie het nog niet wist, de link naar mijn Wordpress: <a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">Mijn Wordpress - waar ik verhalen deel</a><br />
<br />
En deze? Mijn blogspot is heerlijk om in het algemeen te kunnen schrijven, over alles wat met schrijven te maken heeft, over mijn eigen sores, over ... al het andere. Als ik wat dieper op de theorie achter het schrijven wil ingaan, doe ik dat hier.<br />
(Geen link nodig, hier zit je immers nu te lezen!)<br />
<br />
Dus ja. Ik ben actief op 3 verschillende websites (en dan heb ik het nog niet eens over Facebook) maar dat is niet per ongeluk. Iedere site is toch net even anders ...Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-73717726858331746612018-12-14T15:46:00.000+01:002019-12-04T11:02:38.521+01:00De redactie is terug!Vorige week kreeg ik de redactie van <i>Kándha</i> terug. Ik ben helemaal blij, want ooooh wat wordt dit een mooi verhaal! Het stond al aardig stevig, maar met de redactie erbij wordt het nóg beter.<br />
<br />
Dus als je mij de komende tijd een beetje kwijt ben, dan ben ik waarschijnlijk begraven tussen de personages die hier wat meer en daar wat minder tekst krijgen, het gladstrijken van kromme zinnen, en het invoegen van dingetjes die ik vergeten was.<br />
<br />
Wat dat met een duister bos te maken heeft ... daarvoor zou je het verhaal moeten lezen ;)<br />
<br />
Kon ik dit maar met ieder boek doen ...<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7tus8LfxaBWH_0Xb5gWxqM1wAMQVPr_Ft4LyxYETQJnPmgrB2y129E1YT8Jv411Tdas7540HUOxaAAZDr8OOXBB0cm9v9XNLvVyCYrbuVlb3tOto7jPMGNnIESiD08IBMjtuWD3IsBmFS/s1600/bos.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1007" data-original-width="1600" height="201" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7tus8LfxaBWH_0Xb5gWxqM1wAMQVPr_Ft4LyxYETQJnPmgrB2y129E1YT8Jv411Tdas7540HUOxaAAZDr8OOXBB0cm9v9XNLvVyCYrbuVlb3tOto7jPMGNnIESiD08IBMjtuWD3IsBmFS/s320/bos.jpg" width="320" /></a></div>
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-42561044032831286582018-11-20T14:27:00.000+01:002019-12-04T11:02:38.493+01:00Korte verhalen en dikke boekenHet lijkt bij mij het een of het ander te zijn: of ik schrijf iets wat heel kort is, of het wordt euh ... heel lang. Omdat ik de laatste tijd niet zo gek veel aan nieuw schrijfwerk toekom, gaan de korte verhalen weer een beetje stromen. Gisteren heb ik er een opgestuurd naar een literair tijdschrift, en een ander kort verhaal ligt ook al enige tijd bij een tijdschrift te wachten. Duimen mag, een publicatie zou heel mooi zijn! En terwijl ik dus af en toe hele korte verhalen schrijf (rond de 1.000 woorden) of blogposts (die zijn ook nooit zo lang), ben ik ook gewoon bezig met het schrijven aan deel 3 van de Sireyla-serie ... en ik weet niet hoe dik die gaat worden, maar ik heb zo het gevoel dat die het niet gaat redden onder de 130.000 woorden. Tegen de 200.000 aan? Ja, dat zou zomaar kunnen. Maar zover ben ik nog láng niet. Hoe dan ook ...<br />
<br />
Dik dus!<br />
<br />
Is dat erg? Nee, natuurlijk niet. De eerste twee delen van de Sireyla-serie zijn ook zo fors, en deel 3 gaat daar gewoon prima bij passen. Er zit vooruitgang in. Het voelt goed. Het gaat niet hard, maar dat hoeft ook niet. Ik ben ondertussen ook nog gewoon bezig met studie (jazeker) en ik wacht geduldig tot de redactie van Kándha terugkomt.<br />
<br />
Mocht je nou door de manuscript-titels de boeken niet meer zien, dan heb ik een overzicht op mijn wordpress gezet. (Dat vind je hier, bovenaan de pagina kun je op de link naar een pdf klikken: <a href="https://ninjapaap.wordpress.com/verhalen/" target="_blank">https://ninjapaap.wordpress.com/verhalen/</a> )<br />
<br />
Afijn, ik verveel me niet. Jij wel? Dan moet je misschien toch eens een kijkje nemen op die wordpress-site van me ... ;)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5Sjcf1ouqXkUygo-UlEE9fcOhO_quDePbNYNzI6zdAFReasiCQMun-WhDdK45IhpaXmdRA01u7ZDztp6WjneoqjtszCWxTCffMBLG7an0pPyq4L4SkYA1JRpQ033e4hofXhKi5j_rPYdA/s1600/buckled-book-2180047_1280.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5Sjcf1ouqXkUygo-UlEE9fcOhO_quDePbNYNzI6zdAFReasiCQMun-WhDdK45IhpaXmdRA01u7ZDztp6WjneoqjtszCWxTCffMBLG7an0pPyq4L4SkYA1JRpQ033e4hofXhKi5j_rPYdA/s320/buckled-book-2180047_1280.jpg" width="320" /></a></div>
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-78815953880456715702018-10-22T13:38:00.001+02:002019-12-04T11:02:38.531+01:00Onderdompelen of blijven drijven?Terwijl ik op die andere website (ik geef de link onderaan dit bericht nog een keer) steeds een nieuwe aflevering post van <i>Oragayn</i>, schrijf ik door aan het derde deel van de <i>Sireyla</i>-serie. En dat gaat niet van een leien dakje ...<br />
<br />
Als ik "in" een manuscript zit, kun je een kanon naast me afschieten en ik zal niet opkijken. Dan vergeet ik alles en dompel ik mezelf onder in "die andere wereld". (Soms is schrijven net lezen, in dat opzicht.) Maar met dit manuscript is dat nog niet gebeurd. Ik had jaren geleden al zo'n 20.000 woorden geschreven, maar die heb ik aan de kant gelegd. Dat begin was te warrig. Als ik zélf de personages niet eens uit elkaar kan houden, doe ik iets heel erg fout ;) Ik ben dus opnieuw begonnen, intussen ruim onderweg in het tweede hoofdstuk. Toch wil het niet echt gáán. En eerlijk gezegd ben ik daar ook wel een beetje blij om. Ik moet immers ook verder met andere dingen en schrijven leidt dan heel erg af.<br />
<br />
Ik blijf momenteel dus een beetje drijven. Dobberend tik ik verder, en na al die jaren schrijven kan ik wel zeggen dat naderhand echt niet te zeggen is wat ik in één ruk door schreef en waar ik veel langer over deed. (Gelukkig. Ik zou me schamen als dat verschil te merken was voor een lezer.)<br />
<br />
Deel 3 komt er. Uiteraard. De lieve proeflezers die de eerste twee delen al hebben gelezen, zijn nieuwsgierig naar deel 3. Bovendien wil ik zelf ook wel eens weten hoe dit gaat lopen, want ik heb dat verhaal al jaren in mijn hoofd zitten - geloof me, dan wil je het ook wel eens úít je hoofd krijgen. Maar ja - dat gaat dus niet in een paar weken of zelfs maanden gebeuren. Dat gaat wel eventjes duren ...<br />
<br />
Oh! En natuurlijk nog even de link naar de website waar <i>Oragayn </i>op te lezen is: <a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">https://ninjapaap.wordpress.com/</a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfAF3ZT2s-Mdqts1kFxsx8LwtGYznbgRuviUwn1m-mkOFBxFzOvh-veb7uZ87PDK_ltsWTNmJokDdSWzGLyOE85uglsDKdC8SZwb3HN_7w40qYLAvCcZlxpIqhmzJDtidchk687xS4pqOt/s1600/sea-otter-442246_1920.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1070" data-original-width="1600" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfAF3ZT2s-Mdqts1kFxsx8LwtGYznbgRuviUwn1m-mkOFBxFzOvh-veb7uZ87PDK_ltsWTNmJokDdSWzGLyOE85uglsDKdC8SZwb3HN_7w40qYLAvCcZlxpIqhmzJDtidchk687xS4pqOt/s320/sea-otter-442246_1920.jpg" width="320" /></a></div>
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-60230873132209282542018-10-12T12:09:00.002+02:002019-12-04T11:02:38.509+01:00Wat je als schrijver allemaal niet moet kunnen ... Vanochtend leek het me een goed idee om eens te freubelen met Paint. Uiteindelijk was ik klaar en had ik een kaft (voorkant) voor <i>Oragayn</i> in elkaar geknutseld ;)<br />
<br />
Het verhaal is natuurlijk (in delen) te lezen op <a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">https://ninjapaap.wordpress.com</a> - maar die voorkant laat ik jullie ook even hier zien!<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEfwFXuf4toBxnsAxBHWG8OpMhyphenhyphen4PtIYQSJ5btKleUcH-N54BivI6kYwkIowqLtI6Kj4T_g06ZXgq_P1P_RinmdYHx1gCgf9N2CgOFKZA6TELFRKW7lLVNln9vQI1-oJ-lKmT-5ciKIgGl/s1600/KaftOragayn6.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1204" data-original-width="990" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEfwFXuf4toBxnsAxBHWG8OpMhyphenhyphen4PtIYQSJ5btKleUcH-N54BivI6kYwkIowqLtI6Kj4T_g06ZXgq_P1P_RinmdYHx1gCgf9N2CgOFKZA6TELFRKW7lLVNln9vQI1-oJ-lKmT-5ciKIgGl/s400/KaftOragayn6.png" width="328" /></a></div>
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-18720904961859721912018-10-08T17:48:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.462+01:00Verhalen gratis lezen in pdf - nieuwe website!Omdat m'n blog niet zo geschikt is om (delen van) lange verhalen te uploaden, heb ik een wordpress-website aangemaakt.<br />
<br />
Kijk daar eens rond. Het eerste deel van <i>Oragayn </i>is daar te vinden! Voor de mensen die mijn verhalen al wat langer kennen: je zult oude bekenden tegenkomen in een heerlijk verhaal vol verrassingen. Lezen dus!<br />
<br />
Klik op onderstaande link, kijk bij "verhalen" - en vind daar het eerste deel van <i>Oragayn.</i><br />
<br />
<a href="https://ninjapaap.wordpress.com/" target="_blank">https://ninjapaap.wordpress.com/</a>Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-84806809711504264352018-06-26T07:15:00.001+02:002019-12-04T11:02:38.547+01:00Hoe auteurs hun eigen verhaal een dolk in de rug steken: spanning & conflict<div>
Ik lees veel verhalen en teksten, en regelmatig stel ik daarbij de vraag: waarom lees ik dit graag/waarom lees ik dit niet graag? Vaak is de samenvatting van het antwoord: een goede spanning of een gebrek daaraan.<br />
<br /></div>
<h4>
Spanning & Conflict: Koorddansen</h4>
<div>
<br /></div>
<div>
Iedereen leest wel eens een "spannend" verhaal. In de kern komt zoiets meestal neer op "krijgt de goeierik uiteindelijk de slechterik te pakken". Aan het eind is het antwoord in 99% van de gevallen "ja". Maar niet alleen bij "spannende" verhalen, ook andersoortige verhalen hebben een kern die steeds terugkomt: "krijgt de hoofdpersoon de liefde van z'n leven", "wordt de hoofdpersoon volwassen", "blijft de onschuldige boef in vrijheid", dat soort dingen. Of je nu een thriller schrijft of een literair verhaal, ieder verhaal heeft spanning nodig. Waarom? Omdat de lezer anders al afhaakt bij zin tien.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
De opbouw van een boek is doodeenvoudig. Je begint bij A en je wil de lezer naar Z brengen. A is de eerste zin, Z is de laatste zin. Laten we even voor de gein stellen dat A een huisje is, Z ook, en daartussen ligt een kloof. Diep ding, als je erin valt ben je dood, dat is naar. Het is de taak van de schrijver om de lezer ongeschonden van A naar Z te brengen. Daarvoor heeft de schrijver een koord ter beschikking en enkele hulpmiddelen. <b>Spanning is het koord.</b> De mate waarin je spanning opbouwt, inlost, gebruikt, toepast, etc, bepaalt de dikte van je koord, hoeveel wind er staat, of de lezer gezekerd is, of de lezer een stok meekrijgt voor het evenwicht, etc. Verreweg de meeste verhalen die ik opzij leg, hebben wel een koord gespannen, maar zijn vergeten dat ik als lezer een dikke staalkabel nodig heb die niet wiebelt, dat ik niet kan oversteken bij windkracht 12, en dat ik hoogtevrees heb!<br />
<br /></div>
<h4>
De noodzaak van een conflict</h4>
<div>
<br /></div>
<div>
Gefeliciteerd, je hebt een verhaal bedacht over een Held die een Draak vindt en Draak het leven redt. Is dat spannend? Op zichzelf niet. Er zijn al een miljoen van zulke verhalen. Laat ik één ding stellen: mijn aandacht houd je niet vast louter en alleen met de vraag "lukt het Held of lukt het Held niet". Als dát de enige rode draad in je verhaal is, is de kans groot dat ik je verhaal niet uitlees. Zoals gezegd: zo zijn er een miljoen. Wat dan wel? Conflict! <b>Iedere scène moet een conflict in zich hebben.</b> Als Held langsgaat bij Oma, laat dat in vredesnaam niet alleen maar "Oma breit een sjaal en vertelt hoe Held de draak kan redden" zijn, want als dat het enige is, kan ik net zo goed doorbladeren naar de laatste pagina. Ik kom er toch wel achter of Held de draak redt. Er zijn immers slechts enkele mogelijkheden:</div>
<div>
<br /></div>
<div>
- Het verhaal loopt goed af</div>
<div>
- Het verhaal loopt slecht af</div>
<div>
- Het verhaal loopt af (open eindes bestaan ook!)</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Dat einde interesseert me niet, of niet zo gek veel, het gaat om de weg erheen. Als Held langsgaat bij Oma, moet daar conflict te lezen zijn. Held hoeft geen ruzie te krijgen met Oma. Maar in die scène moet iets worden toegevoegd aan het verhaal, iets wat méér is dan "Hoofdlijn", dat dieper ingaat op Held én Oma. Breit ze een sjaal of repareert ze de maliënkolder die ze nog had liggen van voordat-oma-oma-was? Komt Held nuchter aan bij haar, of is hij ladderzat en wanhopig? Wat houdt Oma achter en waarom mag Held dat niet weten? <b>Wat doet die scène in het verhaal?</b> Wat voegt het toe? Waarom lees ik dit, waarom moet ik dit lezen? Als je geen antwoord kunt geven op de vraag "waarom is deze scène noodzakelijk", dan heeft die scène hoogstwaarschijnlijk niks in het verhaal te zoeken. Blijft het verhaal ongewijzigd overeind zonder die scène? Is deze scène bladvulling zonder conflict en toegevoegde waarde? Weg ermee, dan.</div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Diepte</h4>
<div>
<br /></div>
<div>
Met diepte bedoel ik niet dat je iedere hoofdpersoon 38 lagen psychologische diepgang, traumatische bagage, verloren familieleden, verborgen verleden en meer van zulks moet meegeven. Diepgang kan ook behelzen dat de hoofdpersoon in een scène ontdekt dat hij zijn pinpas is vergeten - hoe hij daarop reageert, geeft zijn karakter invulling. Raakt hij in paniek of denkt hij "ach ik heb nog vijftig euro in m'n broekzak"? <b>Ik wil weten wat de situatie mij vertelt over de hoofdpersoon.</b> (Let wel: de hoofd"persoon" hoeft niet noodzakelijk een personage te zijn. Een verhaal kan ook iets vertellen over een land, over een heel volk, over een worm, over een flatgebouw.) <b>Als de situatie alleen bedoeld is om de weg te plaveien om van A tot Z te komen, dan is de situatie niet meer dan een opsomming van feiten en/of gebeurtenissen.</b> Geef me dan liever een samenvatting, dan ben ik sneller klaar en weet ik net zoveel.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Het conflict dat je continu in je verhaal verweeft, is het cement waarmee je de stenen muren van je verhaal overeind houdt. Iedere situatie/scène moet iets doen dat vérder gaat dan "Hoofdlijn A naar Z". Ik moet er, als lezer, mee willen puzzelen, ik moet ermee willen stoeien, <b>ik moet proeven dat er ook een verhaal tussen de regels in staat.</b> Vergeet je dat, dan ram je een dolk in de rug van je eigen verhaal, en dan ook nog een met een behoorlijk lang lemmet. Als de gehele spanning van jouw verhaal alleen bestaat uit "lezer wil weten of Held van A naar Z komt", dan laat je die lezer op een borduurdraadje balanceren. Geef mij méér. Het A-naar-Z-koord is niet meer dan het haakje aan de kapstok. De scènes daaromheen, compleet met conflict, die bepalen wat er aan dat haakje hangt. Een verweerde leren jas met een uitstulping ter grootte van een pistool in de jaszak, of een spierwitte sjaal met een druppeltje bloed erop?</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Zonder spanning geen verhaal; zonder conflict geen scène. </b>En dan eindig je met een veredelde samenvatting! Dat kun je als auteur beter voorkomen ... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-43268025535760825232018-05-23T09:50:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.497+01:00De Maalstroom-reread: Lege StedenToen mij werd gevraagd of ik mee wilde doen aan de reread voor <i>De Onzichtbare Maalstroom</i>-serie, dacht ik eerst: wat is een reread? Nou, dat bleek heel simpel: een reread is niks anders dan kort terugkijken op een eerder gelezen boek (bij mij <i>Lege Steden</i>, het eerste deel uit de serie). En, in dit geval, ook vooruitkijken naar het boek dat komt! Op 7 juni verschijnt namelijk <i>Heren van Twist</i>, het laatste deel van de serie. Tijd voor een terugblik dus, zodat we op 7 juni helemaal klaar zijn voor het laatste deel!<br />
<br />
-- Kleine opmerking: SPOILERS! Dit kun je het beste lezen als je <i>Lege Steden</i> kent. Nog niet gelezen? Doe dat dan! En kom daarna nog eens terug ;) --<br />
<br />
<h4>
Lege Steden - het begin van een maalstroom</h4>
<div>
Er was eens een argeloze lezer (ik dus) die aarzelde of ze aan een boek zou beginnen. Ik ben nogal lastig te porren voor schrijvers die ik nog niet ken en ik had nog nooit iets van Jasper Polane gelezen. Tot ik erachter kwam dat het boek los leesbaar was én in de bieb te krijgen. Hup, dus, boek geleend, en erin begonnen. Toen ik het uit had, ging ik naar de boekhandel en kocht ik het. Intussen heb ik het meerdere keren gelezen. Het moment dat ik die eerste keer definitief werd meegesleurd in de wonderlijke draaikolk die <i>De Onzichtbare Maalstroom</i> heet, kan ik exact aangeven. Pagina 22:</div>
<div>
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
Hij roerde in zijn koffie en draaide zich even naar juffrouw Krim. 'Geen koekje?' Ze haalde verontschuldigend haar schouders op.</blockquote>
<br />
Waarom dat niet-gegeven koekje zo belangrijk is? Het is een minieme opstandigheid van Heike. En op dit moment in het verhaal besefte ik dat Heike wel meer zou gaan doen dan koffie uitdelen en koekjes 'vergeten'. Hoewel Heike in een wereld leeft waarin vrouwen meestal nog een jurk dragen en mannen het doorgaans voor het zeggen hebben, zet Heike zich daartegen af. En in andere werelden liggen de verhoudingen heel anders. En dat zorgt weer voor heerlijke wisselwerkingen tussen personages die uit die verschillende culturen komen!<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKnO-emlbQNx_5ypbaL0B9Vq26y5Sp6qwT5twd1PGeWajUPSjskYPd0642cX6Os3hSI7GwzBAyAcLzvBzh7ZCpK9TTDDBWFiLbE9CNgcHh-sl3FiFzIgJReI_svlIfvgP2e29-AucUECiL/s1600/Cover_LegeSteden.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="451" data-original-width="296" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKnO-emlbQNx_5ypbaL0B9Vq26y5Sp6qwT5twd1PGeWajUPSjskYPd0642cX6Os3hSI7GwzBAyAcLzvBzh7ZCpK9TTDDBWFiLbE9CNgcHh-sl3FiFzIgJReI_svlIfvgP2e29-AucUECiL/s320/Cover_LegeSteden.jpg" width="210" /></a></div>
<br />
<br />
<h4>
Fantomen, Werner Boren, Odette en Edison</h4>
<div>
In <i>Lege Steden</i> maakte ik als lezer kennis met fantomen, de schaduwgedrochten die niets liever willen dan levende mensen aan stukken scheuren. Naast Heike, hierboven al genoemd, leerde ik Odette kennen, een sprankelende vrouw; Werner Boren, een wetenschapper; en Edison, een energieke spionne. Grote tegenhanger: Stralbock, de hoofdinspecteur bij de inquisitie, leidinggevende van Heike en Odette. Aan het eind van het boek verwachtte ik dat ik in een volgend deel zou terugkeren bij Werner Boren en zijn reizen naar andere versies van Otrostraadt. Daar zat ik naast, maar Werner duikt wel regelmatig op in de verhalen. Heike en Odette draaien heerlijk om elkaar heen en Stralbock - nou, onkruid vergaat niet. Ik was reuze nieuwsgierig hoe het met iedereen verder zou gaan, waar het verhaal me zou brengen, maar het belangrijkste personage daarbij bleef toch wel Edison. Wat een supervrouw! Ik hoop dan ook dat ze in <i>Heren van Twist</i> net zo aanwezig is als altijd, want ik ben dol op haar.</div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Hier een Otrostaadt, daar een Otrostaadt, een Otrostaadt waarheen je ook gaat</h4>
<div>
Het belangrijkste gegeven uit <i>De Onzichtbare Maalstroom</i>-serie is natuurlijk de onzichtbare maalstroom. Dat is de bron van magische energie waarmee apparaten kunnen werken. Een van de belangrijkste machines die je als lezer tegenkomt, is de paraprojector. Dat is het apparaat waarmee men van het ene Otrostaadt naar het andere kan reizen. Waar gaan we in <i>Heren van Twist</i> heen? En wie is daar allemaal bij? </div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Drie boeken verder ...</h4>
<div>
Tussen <i>Lege Steden</i> en <i>Heren van Twist</i> zitten twee boeken en een kort verhaal: <i>Vorstin van de Kou</i> (deel 2), <i>Het Oog van de Krokodil</i> (kort verhaal/splinter), en <i>Wolvinnen van Otrostaadt</i>. De sprong van <i>Lege Steden</i> naar <i>Heren van Twist</i> is nogal een grote, zeker gezien de wervelwind aan gebeurtenissen die daar tussen zit - want er gebeurt véél in die verhalen. Voor mij was <i>Lege Steden</i> een prachtige kennismaking met een mysterieuze stad, geweldige personages en enorme mogelijkheden. Waar het verhaal me allemaal zou gaan brengen, kon ik niet zomaar zeggen, want het was gewoon onvoorspelbaar - en daar hou ik van! Ik kijk uit naar het laatste deel, hoewel ik stiekem hoop dat dat niet het laatste boek zal zijn rondom de maalstroom. Eén ding is zeker: met <i>De Onzichtbare Maalstroom</i> heeft Jasper Polane een wervelend verhaal geschreven dat je bij je lurven grijpt en meesleurt de diepte in. En aangezien wij het als lezers zonder paraprojector moeten doen, is er maar één oplossing om weer aan de oppervlakte te komen: deel vier lezen!</div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEje20qwjO9UL5PHLPNwECiU05SX_2zn5f4dwzMD_9kkFMfzJ4o8l5posUIwoaO-WqRt3BcAOx2Ibp8gnSRgUv_Y9vRRZCVb8RnSvSvv2K3m6ueAybE8NBl4i0Opyao_jWa65M5p_r69IqkL/s1600/Cover_HerenVanTwist.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="403" data-original-width="281" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEje20qwjO9UL5PHLPNwECiU05SX_2zn5f4dwzMD_9kkFMfzJ4o8l5posUIwoaO-WqRt3BcAOx2Ibp8gnSRgUv_Y9vRRZCVb8RnSvSvv2K3m6ueAybE8NBl4i0Opyao_jWa65M5p_r69IqkL/s320/Cover_HerenVanTwist.jpg" width="223" /></a></div>
<div>
<br /></div>
<br />
<br />
Eerdere reread-blog, Terugblik: <a href="http://quasis.nl/?p=694" target="_blank">De Maalstroom Reread - Terugblik</a><br />
Info over de serie & bestelmogelijkheden: <a href="http://quasis.nl/?page_id=76" target="_blank">De Onzichtbare Maalstroom - Info</a><br />
Reageren op de blog op Facebook: <a href="https://www.facebook.com/ginny.luijten/posts/1796858987032025" target="_blank">Facebook </a>Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-7768909310095294552018-04-15T14:36:00.001+02:002019-12-04T11:02:38.528+01:00De voor de hand liggende vraag met het moeilijke antwoordGisteren volgde ik op de Dag van het Fantastische Boek de workshop "Manuscript opsturen naar een uitgeverij" van Eveline Broekhuizen. Een van de dingen die ter sprake kwam tijdens die workshop, was de "blurb": in één zin omschrijven waar je verhaal over gaat.<br />
Dat klinkt heel simpel, maar zoals wel vaker met dingen die heel simpel lijken, is het vaak juist heel erg lastig.<br />
<br />
Voor mijn meest recente manuscripten, <i>Tirisa</i> en <i>Vyran</i>, heb ik zulke zinnen. Lukt het mij in 1 enkele zin? Nee. Ik heb er twee of drie nodig. En dan kan ik ook nog meerdere versies bedenken, maar hieronder heb ik de zinnen staan die de minste spoilers bevatten. Hier komen ze:<br />
<br />
<i>Tirisa</i>:<br />
Als een plichtsgetrouwe generaal opdracht krijgt vluchtelingen met harde hand terug naar oorlogsgebied te sturen, besluit hij zijn bevelen naast zich neer te leggen. Kan hij zijn meerdere op andere gedachten brengen, of zal zij voor totale chaos zorgen?<br />
<br />
<i>Vyran:</i><br />
Als de arrestatie van een corrupte militair volkomen mislukt, laat hij een spoor van ellende achter. Kunnen zijn slachtoffers verwerken wat hij heeft gedaan? En is hij voorgoed ontsnapt, of wordt hij alsnog gevonden?<br />
<br />
<br />
Beide verhalen zijn high-fantasy. Beide verhalen zijn los te lezen. Van beide verhalen heb ik ook <i>blurbs</i> die meer prijsgeven van het verhaal, maar op mijn blog laat ik graag wat mysterie intact ...<br />
<br />
Het zijn twee totaal verschillende verhalen. De grootste overeenkomst? Ze gaan over personen. Als ik wil beginnen met vertellen waar mijn manuscripten over gaan, dan schieten mij zoveel dingen te binnen, dat het lastig is om te kiezen. De <i>blurb</i> vertelt het verhaal. Maar een boek is meer dan een verhaal. Het gaat pas leven als je de lezer mee naar binnen trekt, de wereld in. En omdat ik zojuist heb ontdekt dat ik het begin van <i>Tirisa</i> helemaal nog niet op mijn blog had gezet, dacht ik: laat ik daar eens verandering in aanbrengen! Dus hieronder het begin van <i>Tirisa</i><i>:</i><br />
---<br />
<br />
<br />
<div align="center" class="MsoNormalCxSpFirst" style="text-align: center;">
1<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Samm…’ Ynndalys Lyano bevroor. De naam van zijn broer
bleef in zijn keel steken.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Sammanh hing aan een touw. Hij had zich in zijn
eigen hal opgehangen aan de kroonluchter.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Een tochtvlaag liet de voordeur dichtknallen, maar
Ynndalys hoorde het niet. Met grote ogen staarde hij naar zijn broer. Het touw
kraakte en wiegde heen en weer. De tenen van Sammanh bungelden boven de grond,
zijn broekspijpen trilden. Een omgevallen houten kruk lag naast zijn voeten.
Sammanhs ogen waren gesloten, zijn handen hingen slap langs zijn lichaam. Het
grauwe touw sneed diep in de huid van zijn hals. Rode striemen en krassen ontsierden
hals en kaaklijnen; in zijn doodsstrijd had hij toch getracht zichzelf te
bevrijden.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ggh.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Ggh – dat geluid, dat geen kreun was en geen
woord, maar iets daar tussenin, zou Ynndalys nooit vergeten.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Ynndalys schoot naar voren en sloeg een arm om de
benen van zijn broer. Hij tilde hem op, zodat er minder druk op het touw kwam
te staan. Met zijn vrije hand trok hij het zwaard dat aan zijn heup hing. Het
wapen beschreef een nijdige boog toen hij ermee omhoogzwiepte en door het touw
hakte.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Het lichaam zakte in Ynndalys’ armen. Hij liet
zijn zwaard vallen en legde zijn broer op de grond. Wanhopig plukte hij aan de
strop om Sammanhs hals. Hij wrong zijn vingers onder het ruwe touw.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Niet snel genoeg.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Ynndalys greep zijn zwaard en sneed de strop door.
De slecht aangelegde schuifknoop eindigde als een misvormde hoop naast zijn
knieën.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Sammanh!’ Ynndalys wilde schreeuwen, maar er kwam
een fluistering over zijn lippen. Zijn vingers, geschaafd doordat hij zo hard
aan het touw had getrokken, dartelden over het gezicht van zijn broer.
Uiteindelijk tikte hij tegen een wang. ‘Sammanh!’ Haastig veegde hij de tranen
weg die zijn zicht vertroebelden. ‘Sam!’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Er was geluid uit de keel van Sammanh gekomen. Dat
wist hij zeker. Dat had hij zich niet ingebeeld.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Maar nu haalde Sammanh geen adem meer.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
---</div>
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-80743870588740963722018-04-06T09:34:00.001+02:002019-12-04T11:02:38.535+01:00Een nieuw verhaal, een open dag, een dag met een lange naamHet is stil op mijn blog. Hoe komt dat? Nou, stiekem ben ik natuurlijk alweer begonnen aan een nieuw verhaal. Natuurlijk zit ik niet stil! En ondertussen lees ik heel veel, ik ben druk met vertalen, ik studeer een hoop en af en toe kijk ik om me heen en schrik ik van m'n huis dus ga ik poetsen. Dat idee. Maar! Er komen een hoop leuke dingen aan.<br />
<div>
<br /></div>
<div>
Aanstaande zaterdag (7 april, morgen dus al!) ga ik naar de open dag van de Schrijversvakschool. En daar is ook de Scriptdokter aanwezig (Jeroen Thijssen) die dan korte feedback geeft op een klein fragment van een verhaal. Ik ben razend nieuwsgierig naar de open dag, want je hoort best wel eens wat over de Schrijversvakschool, dus ik heb er zin in!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
En omdat een zekere schrijfvriendin bang was dat ik me ging vervelen op 14 april, heb ik op die dag nu in mijn agenda staan dat ik ga rondneuzen op de Dag van het Fantastische Boek. (Een naam die ze van mij mogen inkorten, trouwens.) Op de 14e staan er workshops gepland waar ik ook enorm veel zin in heb, dus ook de 14e wordt een leuke dag.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Qua schrijven zit ik dus zéker niet stil, en ondertussen ben ik ook hard aan het studeren en aan het vertalen. Oh... en ik geloof dat ik de was eens ga ophangen. Want dat gaat ook gewoon door natuurlijk!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
En voor de nieuwsgierigen onder ons (en voor wie het nog niet op Facebook heeft gezien) - hier een piepklein tipje van de sluier van het nieuwe manuscript: </div>
<div>
<br /></div>
<div>
--</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<div class="MsoNormalCxSpFirst">
‘Nee,’ zei William. Het drong ineens tot hem door.
Hij staarde naar de dikke grijze lijn op de kaart. ‘Nee, nee, nee. Dat bestaat
niet. Die rivier bestaat niet.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Er is wel meer waarvan we dachten dat het niet
bestond,’ merkte Vesaljev op.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Hoe kan er verdomme een hele rivier plotseling
opduiken zonder dat iemand het merkt?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Magie heeft haar eigen wetten,’ zei Héléna.<o:p></o:p></div>
</div>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-24267876208160879442018-01-05T10:25:00.002+01:002019-12-04T11:02:38.466+01:00Vyran Het heeft altijd iets speciaals als een manuscript af is. Maandenlang heb ik er keihard aan gewerkt. Er waren dagen dat ik meer tekst verwijderde dan dat ik erbij schreef, er waren dagen dat ik bijna wanhopig werd van de weerbarstige grillen van het verhaal, en er waren dagen dat mijn handen tijdens het typen mijn hoofd bijna niet konden bijbenen. Schrijven kan raar, vermoeiend, energiegevend, bizar en doodeenvoudig zijn. Tijdens het schrijven van <i>Vyran</i> heb ik alle kanten van het schrijven wel gehad - en nu staat het verhaal er.<br />
Het leek mij een mooi moment om te vertellen waar ik de afgelopen maanden nou eigenlijk aan heb gewerkt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLdni2t_XPj1MmCk9m6-cEvbe7AYEjeEMbGsaF3rLHu8I-1HaPaNvYPz8oZv32fCPJRB1o1WmoS1AxmMt5l7iELaBJBdKxBptKAZLfCzYducFg3WsbFCmaMEA16zULEE8YHJdTEtg7rLAD/s1600/Titelverklaring.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="167" data-original-width="623" height="85" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLdni2t_XPj1MmCk9m6-cEvbe7AYEjeEMbGsaF3rLHu8I-1HaPaNvYPz8oZv32fCPJRB1o1WmoS1AxmMt5l7iELaBJBdKxBptKAZLfCzYducFg3WsbFCmaMEA16zULEE8YHJdTEtg7rLAD/s320/Titelverklaring.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Op Facebook had ik de titel al een keer voorbij laten komen. <i>Vyran</i> is een verhaal over veerkracht en moed. Over Héléna, een vrouw die hoge officier is in de militaire elite van haar land, die haar werk moet zien te combineren met haar gezin (ze is getrouwd en heeft een zoon). Over haar man, Vesaljev, zelf ook officier, bevelhebber van zijn vrouw. Vesaljev stuurt Héléna op een levensgevaarlijke missie. Ze moet een corrupte collega arresteren - maar die laat zich niet zomaar oppakken ...<br />
<br />
<i>Vyran </i>is een high-fantasy roman. Het verhaal speelt zich af in een verzonnen wereld, in een land waar discriminatie wettelijk verboden is, waar landen samenwerken om een misdadiger te kunnen arresteren, waar het raar wordt gevonden als iemand een vrouw minder waard vindt dan een man. Oh, en magie speelt een hele grote rol (en is absoluut niet voorbehouden aan magiërs). Dit verhaal is los te lezen. Natuurlijk lopen er wel personages in rond die ook in mijn andere verhalen aan bod komen.<br />
<br />
Maar eigenlijk, in plaats van erover te vertellen, laat ik liever het verhaal voor zich spreken. Daarom plaats ik hier het allereerste stuk van het verhaal. Dit is hoe het nu begint, dit is wat er voorlopig staat. Wat mij nu rest, is ooit een uitgever vinden ...<br />
<br />
----<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>NL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="false"
DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="375">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="header"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="index heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of figures"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="envelope return"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="footnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="line number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote reference"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="endnote text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="table of authorities"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="macro"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="toa heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Bullet 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Number 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Closing"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="List Continue 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Message Header"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Salutation"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Date"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text First Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Note Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Body Text Indent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Block Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="FollowedHyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Document Map"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Plain Text"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="E-mail Signature"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Top of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Bottom of Form"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Acronym"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Address"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Cite"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Code"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Definition"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Keyboard"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Preformatted"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Sample"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Typewriter"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="HTML Variable"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Normal Table"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="annotation subject"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Outline List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Simple 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Classic 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Colorful 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Columns 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Grid 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 4"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 5"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 7"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table List 8"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table 3D effects 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Contemporary"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Elegant"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Professional"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Subtle 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 2"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Web 3"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Balloon Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Table Theme"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" QFormat="true"
Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" QFormat="true"
Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" QFormat="true"
Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" QFormat="true"
Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" QFormat="true"
Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" QFormat="true"
Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" SemiHidden="true"
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="41" Name="Plain Table 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="42" Name="Plain Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="43" Name="Plain Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="44" Name="Plain Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="45" Name="Plain Table 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="40" Name="Grid Table Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="Grid Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="Grid Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="Grid Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="Grid Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="Grid Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="Grid Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="Grid Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="Grid Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46" Name="List Table 1 Light"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51" Name="List Table 6 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52" Name="List Table 7 Colorful"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="46"
Name="List Table 1 Light Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="47" Name="List Table 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="48" Name="List Table 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="49" Name="List Table 4 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="50" Name="List Table 5 Dark Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="51"
Name="List Table 6 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="52"
Name="List Table 7 Colorful Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Mention"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Smart Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Hashtag"/>
<w:LsdException Locked="false" SemiHidden="true" UnhideWhenUsed="true"
Name="Unresolved Mention"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<h2>
<a href="https://www.blogger.com/null" name="_Toc502765604"></a></h2>
<div class="MsoNormalCxSpFirst">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hedorn (Fréyutan), Midzomer 559</i></div>
<div align="center" class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-align: center;">
<span style="mso-bookmark: _Hlk502215362;">1</span></div>
<div align="center" class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<div class="MsoNormalCxSpFirst">
Alles deed zeer. Héléna had blauwe plekken op haar
armen, benen en handen. Haar lip voelde dik aan, maar vanuit welke hoek ze haar
gezicht ook bekeek in de spiegel, die dikke lip was niet te zien. De blauwe
plekken en schrammen bleven verborgen onder de kleding van haar uniform.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Het was nog nacht, maar nu al warm. Het werd vast
en zeker weer een plakkerige zomerdag. Héléna wierp een laatste blik op de
spiegel en liep de slaapkamer uit. Beneden stak ze haar hoofd om de keukendeur.
Een brandende lamp op de tafel verlichtte de keuken. Het fornuis was
aangestoken, een pannetje met water en eieren pruttelde zachtjes. Maron sneed
net een stuk af van een homp donkerbruin brood.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Maron,’ zei Héléna.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
De gezette, kale man keek op en liet zijn mes
zakken. ‘Gaat u weer weg zonder te eten?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik heb haast.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘De eieren zijn klaar, vrouwe.’ Hij nam de pan van
het fornuis. Met een zeefje schepte hij een ei op en doopte die in een kom koud
water. Ondertussen bekeek hij haar. ‘U ziet er moe uit, als ik zo vrij mag
zijn.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Daar gaf ze geen antwoord op. Zwijgend nam ze het
warme ei en een servet aan.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Vrouwe…’ Maron wreef over zijn hoofd. ‘Zijn er
problemen? Tussen u en heer Van Mubay?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Onwillekeurig ging ze met haar tong langs de
binnenkant van haar pijnlijke lip. ‘Waarom vraag je dat?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Hij is er niet. En u ziet eruit alsof u uit een
veldslag bent gekomen.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik heb gisteren met de koning en Vesaljev
getraind,’ zei ze. ‘Dus dat laatste is niet zo vreemd. Ves had geen tijd om
naar huis te komen vannacht. Ik kan niet uitleggen waarom, maar trek
alsjeblieft geen conclusies die er niet zijn.’ Ze wilde weggaan, maar bedacht
zich. ‘Maron, wordt er over mij en Ves geroddeld?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Snel wendde hij zijn blik af.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Maron,’ drong Héléna aan, nu iets minder
vriendelijk.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Neem me niet kwalijk, vrouwe. U bent nooit zo
afstandelijk geweest. En heer Van Mubay laat zich helemaal niet zien.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Dus als wij het druk hebben, zal ons huwelijk wel
op de klippen lopen?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Zachary vroeg gisteren of jullie binnenkort op
missie moesten,’ zei Maron.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Farridah.’ De zachte vloek dwarrelde door de
keuken, waarop Maron een wenkbrauw optrok. Héléna ging op een stoel zitten en begon
het ei te pellen.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik weet dat het mijn zaken niet zijn,’ zei Maron,
‘maar…’ Hij wist niet wat hij moest zeggen. Uiteindelijk plaatste hij een bord
met een snee brood voor Héléna neer, zette er de botervloot en een mes bij en
ging tegenover haar zitten.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Vroeg Zach dat echt?’ vroeg Héléna.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ja, vrouwe.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Ze haalde diep adem. ‘Het is niet ons huwelijk,
Maron.’ Zorgvuldig besmeerde ze haar brood met boter en belegde het met ei. ‘Ik
hoop dat ik op je kan rekenen. Het is niet de bedoeling dat half Hedorn straks
weet dat de Gardecommandant niet thuis komt slapen.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik hak eerder mijn tong af dan dat ik die
informatie zomaar in het rond blaat, vrouwe. Ik ben geen beginneling.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Dat weet ik.’ Ze nam een hap, kauwde, slikte
door. ‘Wat heb je tegen Zach gezegd?’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Dat hij zich geen zorgen moet maken. Maar het zou
meer indruk maken als u of heer Van Mubay dat zélf tegen hem zei.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik ga zo naar hem toe. Ik ga niet zomaar weg
zonder hem gedag te zeggen.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Het was geen verwijt…’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Dat was het wel. En terecht. Jij ziet hem meer
dan zijn ouders.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Met uw werk is dat niet zo vreemd.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Met mijn werk leer je juist hoe fragiel het leven
is. Ik zou beter moeten weten.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Maron stond op en schonk een glas water in.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik kan het niet uitleggen, Maron. Ik kan je
alleen zeggen dat het met de Garde te maken heeft.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Dan moet het wel ernstig zijn, als er zelfs niet
genoeg tijd is om thuis de nacht door te brengen.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Daar ga ik niet op in.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Wat kan ik doen?’ vroeg Maron.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Ze nam dankbaar het glas water aan en dronk het in
één keer leeg. Daarna stond ze op. ‘Je werk. Bedankt voor het ontbijt. Je had
niet zo vroeg op hoeven staan.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Dat is mijn werk, vrouwe,’ was zijn kalme
antwoord.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Ze glimlachte. Een steek van pijn schoot door haar
lip, waardoor haar glimlach snel verschrompelde, maar dat zag Maron niet. Hij
had zich alweer naar het aanrecht gekeerd.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
‘Ik maak hier wel eiersalade van,’ zei hij, meer
tegen zichzelf dan tegen haar.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Héléna liet hem begaan. Ze ging de keuken uit, de
gang door, richting de wapenkamer. Daar haalde ze haar wapenriem op met haar
wapens. Bij de kapstok griste ze haar mantel mee en terwijl ze die vastknoopte,
ging ze de trap op.</div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
Voor de slaapkamer van haar zoon bleef ze staan.
De deur stond op een kier, zoals altijd. Ze stak haar hand uit, legde haar
vingers tegen het warme hout van de deur en duwde. Toen ze de drempel over
stapte, was het alsof ze haar uniform, werk en kneuzingen in de gang liet
liggen.<o:p></o:p></div>
</div>
<br />
<br />
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-7695694594035789162017-10-23T11:43:00.001+02:002019-12-04T11:02:38.524+01:00Het verhaal van je dialoog<div class="MsoNormal">
In de meeste verhalen kom je dialoog tegen. Soms lees je
pagina’s dialoog, zonder dat je doorhebt dat het gesprek zoveel pagina’s
beslaat. Soms lees je een halve pagina dialoog en ben je blij als de personages
eindelijk de mond worden gesnoerd door de schrijver. De ene dialoog is de
andere niet, en persoonlijke voorkeur (van lezer en schrijver) speelt een grote
rol bij de beleving van de dialoog.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Ik hou van een goede dialoog. En ik erger me dood aan boeken/verhalen
waarin dialogen mij uit het verhaal trekken, om wat voor reden dan ook. Vandaag
ga ik dieper in op het fenomeen “dialoog”.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<u>Definitie: waar hébben we het over?<o:p></o:p></u></div>
<div class="MsoNormal">
Kort gezegd: een dialoog is een gesprek tussen twee of meer
personen. In een verhaal wordt dat doorgaans weergegeven door iedere nieuwe
spreker op een volgende regel te plaatsen, en door aanhalingstekens te
gebruiken. Dus dat ziet er dan zo uit:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘Een dialoog.’<br />
‘Analoog?’<br />
‘Nee, dialoog. Zo’n gesprek, weet je wel. Tussen twee
personen.’<br />
‘Oh. Ja, leuk.’</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Schrijf je verhalen en gebruik je daarbij dialoog, dan kom
je er al snel achter: hoe “realistischer” de dialoog, hoe minder bruikbaar hij
is. <b>In het “echt” praat je immers met zinloze stopwoordjes, herhalingen, etc.
Dat kun je in een verhaal niet gebruiken.</b> Nee, in een verhaal ga je het
terugbrengen tot de essentie. Ik citeer Gerard Reve, die op zijn beurt weer
geciteerd wordt in het boek <i>Schrijven van
gedichten en verhalen</i>, van Cees van der Pluijm:</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘Het belang van de dialoog in het verhalend proza wordt maar
al te vaak onderschat. Men beseft onvoldoende dat een werkelijk plaats gevonden
hebbende dialoog zo goed als nooit bruikbaar is. […] De dialoog is één van de
moeilijkste opgaven voor de auteur.’<br />
(<i>Schrijven van
gedichten en verhalen</i>, p. 238-239)</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<u>Babbelende bazelaars en morrelende mompelaars<o:p></o:p></u></div>
<div class="MsoNormal">
Het is natuurlijk fijn dat we weten wat dialoog ís, maar nu
zou het ook fijn zijn als we begrijpen wat dialoog dóét. Ik begin met een bewering
waar je als beginnend auteur niet op zit te wachten, want dit levert meer vragen
op dan antwoorden: <b>met een dialoog kun
je alle kanten op</b>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Lekker vaag, hè. Ik weet het.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Concreet: in een dialoog kun je informatie verwerken.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Nu wordt het interessant. Want wat voor informatie kun je
erin verwerken? Ook daar gaan we weer alle kanten op.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Niet alleen wát
iemand zegt, heeft gevolgen voor de beeldvorming van een personage, maar ook
hóé hij het zegt. Praat je personage met deftige woorden, gebruikt hij lange
zinnen, of is hij juist van het binnensmonds gemompel? Gebruik je dialect in je
dialoog, gooi je er straattaal doorheen, laat jij je personages vloeken?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Dit zijn vragen waarover je moet nadenken. Een koning praat
doorgaans anders dan een straatschoffie. En als er net iets ergs is gebeurd, is
het fijn als een personage daar realistisch op reageert.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘Nee… Poekie…’ Tamara keek naar haar kat. Het beestje lag
dood in een plas bloed, de schroevendraaier stak nog uit zijn nek. Wie had dat
gedaan? ‘Jeetje, nee!’ zei Tamara.</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Bovenstaand voorbeeld is een bewerking van wat ik ooit
daadwerkelijk in een boek ben tegengekomen. Ik zat zowat tegen het plafond aan.
“Jeetje”? Alsjeblieft, zeg! Als ik zoiets zie, krijg ik de neiging om zo’n boek
een zwieper te geven. Mét bijbehorende vloek. Wie zegt er nou toch “jeetje” als
z’n kat bruut is vermoord!</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Nou ja, misschien zijn er wel mensen die dat zeggen. Dat zou
best kunnen. Maar ik had grover taalgebruik in dit geval toch wel op z’n plaats
gevonden. Punt is: <b>denk na over wat je
een personage laat zeggen, want het heeft gevolgen voor de leesbeleving</b>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
En niet alleen wát een personage zegt. Ook hóé iemand het
zegt.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘En toen zei ik, ik zei: “We gaan lekker naar de film,
jongen”, en toen zei hij, zegt-ie gewoon: “Daar heb ik helemaal geen zin in!”
Ken je dat nou geloven?’</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
<o:p> </o:p>‘Ik nodigde hem uit om samen naar de bioscoop te gaan. Hij
had geen zin. Ik snap er niets van.’</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Zelfde boodschap, totaal andere manier van spreken. Ook in
het echte leven kom je wel eens van die babbelaars tegen, mensen die 5 kwartier
in een uur praten. Zulke personen lopen in verhalen ook rond. Dat kun je
gebruiken in een dialoog.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<u>Leest het vlot of kabbelt het oeverloos voort?<o:p></o:p></u></div>
<div class="MsoNormal">
Doorgaans (gemiddeld genomen) leest een dialoog vlot door.
Er is sprake van een soort actie-reactie gebeuren: personage A praat, personage
B reageert daarop, soms komt personage C dan met nieuwe input. Vaak is de halve
pagina leeg, als het om een dialoog met korte zinnen gaat. Hieronder een
voorbeeld, afkomstig uit mijn manuscript <i>Trustys</i>:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘Hoe laat was je klaar?’<br />
‘Pas laat op de avond, heer. Het was al donker.’<br />
Vesaljev maakte een ga-verder gebaar met zijn hand. ‘Wat
deed je toen?’<br />
‘Ik had honger, generaal. Ik ging naar Frank – naar De
Bokkige Geit.’<br />
‘Waarom daarheen? Er zit een kroeg bij je op de hoek. De
Bokkige Geit is een eind verder.’<br />
‘U bedoelt De Dikke Dame?’<br />
‘Ja.’<br />
‘Bent u daar weleens geweest?’<br />
Vesaljev trok zijn wenkbrauwen op.<br />
‘Als u daar uw glas neerzet, moet u dat met een beitel
loswrikken. Ik kom daar nooit.’<br />
‘Dus je ging eten in De Bokkige Geit. Wat gebeurde er toen
je daar aankwam?’<br />
(<i>Trustys</i>, Ninja
Paap-Luijten)</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Soms staat er slechts één woord op een regel. Dat is vaker
het geval bij dialogen. Natuurlijk heb je ook boeken waarin personages soms
hele monologen houden, verhalen die hele pagina’s beslaan – maar grof geschat
kun je toch wel stellen dat de moderne dialoog meestal bestaat uit relatief
korte, elkaar snel opvolgende stukken. En <b>dat maakt dat een dialoog meestal je
tekst versnelt</b>. Kun je er ook mee vertragen? Jazeker, maar dat is afhankelijk
van hoe je die dialoog opbouwt. Laat je de personages langer per persoon aan
het woord, dan leest het meestal trager dan met die korte zinnen en snelle
afwisselingen zoals in het voorbeeld hierboven. (En ook hier speelt woordkeuze
een rol. Ingewikkeld taalgebruik leest voor de gemiddelde lezer iets langzamer
dan eenvoudig taalgebruik.)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Let wel op: een dialoog die bestaat uit oeverloos gezwam,
kan natuurlijk nog steeds vertragend werken. <b>Als je de lezer verveelt, ben je
immers ook vertragend bezig</b>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<u>Het karakter van je personage<o:p></o:p></u></div>
<div class="MsoNormal">
De dialoog is zeer geschikt om iets te ‘laten zien’ over het
karakter van je personage. Het zegt soms ook iets over de verhoudingen tussen
de personages. In bovenstaand voorbeeld zie je al dat er een verschil in
beleefdheidsvorm is: de ene zegt ‘u’, de andere ‘jij’. Maar een dialoog kan ook
iets zeggen over de gemoedstoestand van je personage. Of over het karakter van
je personage; wat voor iemand is hij, hoe reageert hij, wat zegt dat over hem?
<b>Kies je ervoor om de directe rede (dat wat daadwerkelijk wordt gezegd) te ondersteunen
in de tekst eromheen, of laat je dat achterwege?</b> Nog een voorbeeld, weer uit
een van mijn eigen manuscripten, dit keer uit <i>Oragayn</i>:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
Aaron ging zitten. Met de handdoek depte William
zijn gezicht warm. Hij zeepte hem in, pakte het vlijmscherpe scheermes en
plaatste het lemmet tegen de keel van de magiër. Aaron keek steels naar
William.<br />
‘U weet wat u doet hoop ik?’ vroeg hij.<br />
William trok een wenkbrauw op. Ineens was hij ‘u’. ‘Ik heb
dit vaker gedaan.’<br />
‘Bij een ander.’<br />
‘Ja.’<br />
‘U had kapper moeten worden, dan?’<br />
‘Daar ben ik niet geduldig genoeg voor. Zit stil.’<br />
Aaron ademde huiverend uit. ‘Farridah, ik wil een borrel.’<br />
Daar reageerde William niet eens op. Soepel haalde hij het
scheermes over Aarons huid.<br />
(<i>Oragayn</i>, Ninja
Paap-Luijten)</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Twee dialogen. Enkele overeenkomsten: in beide voorbeelden
maak ik gebruik van de invloed van de beleefdheidsvorm (“u”) en in beide
voorbeelden wordt er een wenkbrauw opgetrokken. Die opgetrokken wenkbrauw maakt
overigens net zo goed deel uit van de dialoog: <b>lichaamstaal</b>! En wat te denken van de taal van het scheermes, in
dit laatste voorbeeld? Dat ding ligt tijdens het gesprek tegen de keel van
Aaron. William is niet bang dat hij iets verkeerd zal doen – hij heeft immers
vaker iemand geschoren – maar Aaron ziet het niet zo zitten.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Waarom dit voorbeeld, als ik het over karakter heb? Nou,
William is hier officier. Hij heeft bevel om Aaron mee te nemen, maar kiest
ervoor om hem eerst te fatsoeneren. Daarbij blijft hij beleefd (terwijl Aaron
vlak hiervoor allesbehalve beleefd is geweest, dat viel buiten het voorbeeld).
Wat hij zegt, vertelt bovendien iets over het verleden van William: ‘Ik heb dit
vaker gedaan.’ – kennelijk heeft hij ervaring met het scheren van mannen. Hoe,
waarom – dat staat er niet. Behalve officier is hij ook een man met een hart.
Iemand die moeite doet voor een ander.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Pas trouwens wel op met het gebruik van lichaamstaal. Te
veel, en de dialoog verzuipt in de opgetrokken wenkbrauwen, het geschuifel met
voeten, het zwaaien van armen, het “die keek naar die”, en de op elkaar
geperste lippen. Geniet van lichaamstaal, maar gebruik het met mate.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<u>Dialoog als infodump?<o:p></o:p></u></div>
<div class="MsoNormal">
Wat ik persoonlijk echt bezwaarlijk vind: als ik bij het
lezen van een tekst kan proeven dat een dialoog puur en alleen misbruikt wordt
om informatie aan de lezer door te geven. Ik heb niets tegen informatie in een
tekst, maar stop dat lekker in de lopende tekst en dring het niet op aan je
personages. Iedereen kent de voorbeelden uit populaire politieseries, waarbij
zulk soort dialogen ontrollen:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘Dat doen we met die machine. Je weet wel, die analyseert
het bloed.’<br />
‘Ja, daar komt dan een dna-profiel uit.’<br />
‘Precies. En met een beetje geluk komt er dan een verdachte
uit het bestand rollen.’<br />
‘Als we een dna-match hebben, is dat genoeg bewijs om die verdachte
op te pakken.’</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Dit “voorbeeld” (ik heb even wat in elkaar verzonnen) is
bedoeld ter illustratie van wat er vaak gebeurt: twee experts die aan elkaar
uitleggen wat ze aan het doen zijn. Ik denk niet dat twee échte onderzoekers
aan elkaar gaan uitleggen waarvoor bloedmonsters bedoeld zijn! Dit is pure
infodump. Ook vaak gebruikt: mentor legt dingen uit aan leerling, expert
verklaart van alles aan leek, etc. Soms werkt het. Soms werkt het juist
helemaal niet. Wees je ervan bewust als je dit soort constructies gebruikt, en
probeer gerust na te denken over alternatieven. Hoe “gemakkelijk” het soms ook
is om alles in een dialoog te pleuren: van gemakzucht is nog nooit iemand een
betere schrijver geworden.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
(Voor mijn proeflezers: deze uitspraak mag tegen me gebruikt
worden.)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Wat ik als vuistregel aanhoud: <b>als je personages aan elkaar dingen gaan uitleggen die ze allebei
weten, dan klopt er iets niet</b>. Maar daarnaast is er nog een enorm grijs
gebied. Wanneer er precies te veel informatie in een dialoog staat, en wanneer
te weinig, dat is iets wat je per tekst zult moeten bekijken. Per tekst, én per
doelpubliek. De ene lezer heeft nu eenmaal meer extra informatie nodig dan de
andere.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<u>Verandering van spijs doet eten<o:p></o:p></u></div>
<div class="MsoNormal">
Ik heb persoonlijk zelden dialogen die louter en alleen uit
directe rede bestaan. Cees van der Pluijm zegt er het volgende over:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<blockquote class="tr_bq">
‘Het is van belang de directe rede zo veel mogelijk af te
wisselen met samenvattingen, indirecte rede, vertellerscommentaar en
beschrijvingen.’<br />
(<i>Schrijven van
gedichten en verhalen</i>, p. 245)</blockquote>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Er zijn schrijvers die hele boeken kunnen vullen met bijna
alleen maar dialoog in directe rede, maar laten we wel wezen: dat zijn
uitzonderingen. Over het algemeen is het aan te raden om af te wisselen.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Het schrijven van een goede dialoog is absoluut niet eenvoudig.
Hoewel het soms zomaar eruit komt rollen, wil dat niet zeggen dat het altijd zo
vanzelfsprekend eenvoudig gaat. Experimenteer erop los, zoek uit wat je zelf
fijn vindt. Gebruik dialect, vakjargon, dump eens voor de gein volop informatie
in de dialoog en kijk wat er dan gebeurt. Leef je uit. Dat is, denk ik, de
beste manier om uit te vogelen hoe dialoog in jouw teksten werkt, wat je ermee
kunt en – niet onbelangrijk! – hoe je jezelf kunt verbeteren.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<o:p> <u>Gebruikte b</u></o:p><u>ronnen:</u></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
</div>
<ul>
<li><span style="text-indent: -18pt;">Cees van der Pluijm: Schrijven van gedichten en
verhalen. Uitgeverij de Contrabas, Utrecht, Leeuwarden, 2008 – isbn 978 90
79432 09 7</span></li>
<li><span style="text-indent: -18pt;">De Schrijfbijbel. TenPages.com, 2013 – isbn 978
94 91553 00 4</span></li>
<li><span style="text-indent: -18pt;">Jan Brokken: Het hoe. Uitgeverij Atlas Contact,
Amsterdam/Antwerpen, derde druk 2016 – isbn 978 90 457 0461 6</span></li>
<li><span style="text-indent: -18pt;">Mijn eigen manuscripten</span></li>
</ul>
<!--[if !supportLists]--><o:p></o:p><br />
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<o:p></o:p></div>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-41646558551281746552017-10-08T15:59:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.489+01:00Harrie - kort verhaal<h2 style="text-align: center;">
<u><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Harrie</span></u></h2>
<div align="center" class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Harrie had altijd de grootste. Daar stond hij om
bekend. Wie onwetend was van Harries vermogen om tot een groot formaat te komen
dat het sap weelderig over de tong liet stromen, bleef nooit lang in de waan
dat hij aan normale proporties deed. Hij schepte er namelijk dolgraag over op.
Nee, over de enormiteit van Harries aardbeien werd nooit getwist. Al helemaal
niet met Harrie zelf. Tenzij je hem voor het eerst sprak of een heimelijk
verlangen koesterde om hersendood te raken door oneindig geouwehoer over
aardbeien, ging je niet met hem in discussie.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Zelfs
niet als je met hem getrouwd was.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Margaret discussieerde al jaren niet meer met haar
man. Als je veertig jaar getrouwd was, waren er ruwweg twee mogelijkheden: óf
je discussieerde altijd, óf je deed dat nooit. Meestal gaf zij Harrie simpelweg
gelijk. Daardoor keek hij altijd raar op als ze dat eens niet deed – en bond dan
morrend in. Hun huwelijk was, vond Margaret, best goed te noemen.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Behalve
dan die verrekte aardbeien.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Vanuit
het keukenraam zag ze hem bezig, in hun moestuin achter het huis. Kromgebogen
over het aardbeienbed. Ja, boven dát bed kromde hij zijn rug nog wel eens. Over
de prestaties die hij dáár klaarspeelde, blies hij hoog van de toren.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> Harrie
wiedde onkruid en begieterde de plantjes. Voorzichtig liet hij het glas van de
kweekbak naar beneden zakken. Waarom hij sinds de dood van haar vader in een
masochistische kweker was veranderd, begreep ze niet.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Grimassend rechtte
Harrie zijn rug. Toen zag hij Margaret voor het raam staan. Hij grijnsde zijn
kunstgebit bloot.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘Ze worden zo groot als appels dit jaar!’
verzekerde hij haar, zodra hij naar binnen kwam.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Margaret zat op de bank
met een kopje citroenthee en een roze koek. Haar man plofte naast haar neer. Ze
rook zijn zweet. Ooit had ze dat aantrekkelijk gevonden, die ruige geur van
hard werken, maar nu rook ze ook de aarde waarin hij had zitten wroeten. Ondanks
grondig handen wassen, bleef die aardlucht hangen.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘Wat voor appels?’
vroeg ze.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘Grote appels!’<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Vanzelfsprekend.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ze duwde een roze koek
in zijn handen. Was die bij zijn aanraking in een aardbei veranderd, dan zou ze
daar niet van hebben opgekeken, maar het bleef zowaar een doodgewone koek.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Harrie keek haar lange
tijd aan. ‘Maak ik jou nog wel… je weet wel. Gelukkig?’<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ze gaapte hem aan. De
citroenthee borrelde in haar darmen. Ze kon dat spul niet verdragen, ze had
liever aardbeienthee.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘Laat maar,’ mompelde
Harrie. Een blik op haar kopje. ‘Vroeger dronk je dat nooit.’<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘Ik…’<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">‘Weet je nog dat ik
voor het eerst bij je ouders kwam? Je vader met die aardbeien. Jij zei dat je
er nooit van mocht eten, van die grote, omdat die voor de handel waren.’<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Daar zat hij dan. Roze
koek in zijn berenklauw, rood hoofd van de hitte, stinkend als het graf van een
aardbeienkweker.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Voor haar.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Margaret liep naar de
gootsteen en mikte haar citroenthee weg.</span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; text-indent: 35.4pt;">Harrie had altijd de
grootste. Ook het grootste hart.</span></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYKVpCBRW5OPkcV71SyVtoyDr6XQrMcw072c4Z7iayZz7SRL5xeE-o3q-ex2JPMQ1Bc_k89JDy5ojvK2GhiH0VtHIJpwgVIZegrYlaSwvOZeFjd3xgBKUFBLUtzvmbkIU-N-EPV_z7-U9V/s1600/IMG_1254.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1066" data-original-width="1600" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYKVpCBRW5OPkcV71SyVtoyDr6XQrMcw072c4Z7iayZz7SRL5xeE-o3q-ex2JPMQ1Bc_k89JDy5ojvK2GhiH0VtHIJpwgVIZegrYlaSwvOZeFjd3xgBKUFBLUtzvmbkIU-N-EPV_z7-U9V/s320/IMG_1254.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-72226695692954942782017-09-22T08:56:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.513+01:00Wake - gedicht<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><i>Fantasygedicht! Deze begon ik te schrijven voor mijn manuscript, maar het gedicht ging zijn eigen leven leiden en werd een verhaal op zich. Veel leesplezier!</i></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><i><br /></i></span></span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif; font-size: large;"><i>Wake</i></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Op een
ochtend, vroeg van uur</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">baadden
wolken in rozig vuur<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">daalde
stilte op d’wereld neer<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">lagen helden
levenloos en teer.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">De strijd
voorbij, de slag gestreden<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">vele
krijgers overleden<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">één dappere
ziel liep naarstig voort<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">ontvluchtte
gezwind het brandend oord.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Dwalend door
de wolken laag<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">struikelde
d’overlevende gestaag<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">door plassen
plonzend in ’t moeras<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">tot daar
doemde ’t stenen karkas.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Daar lonkten open ogen<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">onder zwaar bevochten bogen<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">in de ruïne, eeuwenoud<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">glansden zij, als waren zij goud<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Op een
avond, laat van uur<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">vormde
duisternis een donk’re muur<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">een strijder
stommelde naar binnen<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">het hoofd
reeds lang niet meer bij zinnen.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">De strijd
voorbij, de eer verloren<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">lag hier
alsnog het lot beschoren<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">in ’t
verleden, achter deze poort<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">werd menig doodskreet
al gesmoord.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Dwalend door
de gangen lang<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">als door
hiernamaals’ gevang<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">sleepte zij
zichzelf verder<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">verloren
ziel zo zonder herder.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">daar lonkten open muilen<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">tussen zwaar bevochten zuilen<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">draken, duizend in getal<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">dansten op hun eigen bal<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">In een nacht,
op dodenuur<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">zeeg de
strijder tegen d’muur<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">vrees voor
de dood reeds lang voorbij<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">zat zij stil
en wachtte zij – <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">de strijd
voorbij, genoeg gestreden<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">ook zij had
genoeg geleden<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">maar de
duizend dapp’re draken<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">namen haar
niet in de kaken.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Dwalend door
d’muren weerkaatst<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">galmde een
stem met haast<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">een zoeker
in het donk’re gebouw<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">vond haar
behoed tegen bitt’re kou.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">daar lonkten duizenden open ogen<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">onder eeuwenoude bogen<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">ontelbaar glinsterende draken<o:p></o:p></span></span></i></div>
<i><span style="line-height: 150%;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">vlogen op na het lange waken.</span></span></i>Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-83531035991530896142017-08-25T10:25:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.543+01:00Aanhalingstekens - niet, wel, en wie is die Elda?<i>Hoe werkt dit! Vertwijfeld rukte ik boeken van de plank en bladerde erdoorheen. Enkele aanhalingstekens. Dubbele aanhalingstekens. Komma vóór het einde van het citaat, komma erna. Argh, ik houd wel gewoon dit boek aan.</i><br />
<div>
<br /></div>
<div>
Ah, de zoete herinnering aan mijn eerste stapjes richting de eeuwige verdoemenis (euh, roem, bedoel ik, eeuwige roem - lach niet!) van het schrijverschap. Ik schreef een verhaal en ik worstelde met de aanhalingstekens. Uiteindelijk heb ik een boek gekozen en ben ik gaan kijken hoe de boel in dat boek werkte. Dat heb ik overgenomen. Later kwam ik erachter dat er op genoeg plaatsen informatie over opgeschreven is. Maar ja. Toen ik begon met schrijven, had ik geen 24/7 beschikking over internet. En schrijfboeken? Ik wist niet eens dat die bestonden.</div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Wat is het? Waar hebben we het over?</h4>
<div>
Aanhalingstekens zijn die vervelende komma-achtige dingen op je toetsenbord die je gebruikt om aan te geven dat iemand letterlijk iets zegt. Voor wie nu vertwijfeld naar zijn toetsenbord staart: </div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicJPJEtwqwYtCAwl4uNguG3oUzQn4Wkqiu3j8NAcCyqr4Aiv_lwLk-XW45UWFs1vsY8ovuYF81pWYZ8oEgxaK1tdLGtgqgKkdh-wCNAs8-RQsSY1gju6KJcSVWbuIbSYnnUQDrQ5KBCWSr/s1600/keyboard.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="216" data-original-width="409" height="168" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicJPJEtwqwYtCAwl4uNguG3oUzQn4Wkqiu3j8NAcCyqr4Aiv_lwLk-XW45UWFs1vsY8ovuYF81pWYZ8oEgxaK1tdLGtgqgKkdh-wCNAs8-RQsSY1gju6KJcSVWbuIbSYnnUQDrQ5KBCWSr/s320/keyboard.png" width="320" /></a></div>
<div>
Dáár vind je die dingen.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Jan Renkema zegt in zijn <i>Schrijfwijzer</i> (pagina 486) het volgende:</div>
<blockquote class="tr_bq">
Aanhalingstekens worden gebruikt voor de letterlijke weergave van geschreven of gesproken woorden, en om woorden met een speciale status te markeren.</blockquote>
Ik ga hier niet herhalen wat Renkema allemaal te zeggen heeft, want Renkema besteedt dik 9 pagina's aan dit leesteken. Wil je dus écht grondige informatie - pak dan je Schrijfwijzer erbij. (En als je nu denkt: hoezo, mijn Schrijfwijzer? Ik heb dat boek niet - dan wordt het tijd dat je daar verandering in aanbrengt. Koop, bestudeer, leg onder je hoofdkussen.)<br />
<br />
Henriëtte Houët houdt het korter in <i>Grammatica Nederlands </i>(pagina 237):<br />
<blockquote class="tr_bq">
Aanhalingstekens staan rond een letterlijk geciteerde uitspraak.</blockquote>
Nu weten we dus wat het is.<br />
<br />
<h4>
Enkel of dubbel?</h4>
<div>
Op je toetsenbord zie je de mogelijkheid voor enkele aanhalingstekens, dat is dat eenzame kommaatje, of dubbele, waarbij twee van die kommaatjes gebroederlijk naast elkaar staan. Ik geef zelf de voorkeur aan enkele aanhalingstekens, om de doodsimpele reden dat ik dan niet bij iedere dialoogzin de SHIFT-toets hoef in te drukken (die je nodig hebt voor de dubbele aanhalingstekens).</div>
<div>
Als je enkele aanhalingstekens gebruikt, en je hebt een citaat in een citaat staan, dan gebruik je voor dat citaat in een citaat de dubbele aanhalingstekens. Dus zo: </div>
<blockquote class="tr_bq">
'Maar hij zei "dat is blauw", terwijl het duidelijk groen was.'</blockquote>
(Vergeef me dit slechte voorbeeld, het gaat om de aanhalingstekens.)<br />
Of je nou voor 'enkel' als standaard kiest, of voor 'dubbel' - wees consequent! Dus gebruik de hele tekst door dezelfde aanhalingstekens. En 'die andere' bewaar je dus voor het citaat in een citaat.<br />
<br />
<h4>
Wanneer wel?</h4>
Nu je het aanhalingsteken kunt vinden (gefeliciteerd), gaan we eens kijken naar de functie ervan. Zoals ik eerder al zei: je gebruikt aanhalingstekens om weer te geven dat iemand letterlijk iets <b><u>zegt</u></b>. (Alvast een spoiler: dus NIET om weer te geven dat iemand iets denkt!) Dat gaat best vaak fout, dus knoop dit in je oren.<br />
In de meeste (verhalende) teksten is het gebruikelijk om voor dialogen aanhalingstekens te gebruiken. Voor de gelukkigen onder ons die toevallig <i>Joe Speedboot</i> van Tommy Wieringa in de kast hebben staan; sla dat boek eens open. Wat zie je? Juist, streepjes in plaats van aanhalingstekens. Wat is onze taal toch heerlijk, hè.<br />
Renkema geeft de volgende voorbeelden (pagina 488):<br />
<blockquote class="tr_bq">
'Wil je koffie?' 'Nee, liever wijn.'</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
- Wil je koffie?</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
- Nee, liever wijn.</blockquote>
We houden het er hier maar even op dat we ze wél gebruiken, omwille van de duidelijkheid. Dat is ook hoe je het in de meeste boeken tegenkomt. Maar als je de mogelijkheid met streepjes eens wilt onderzoeken, haal dan <i>Joe Speedboot</i>. Het is ook nog eens een mooi boek, dus dubbele winst.<br />
<br />
Het is gebruikelijk om sprekerwisselingen onder elkaar te zetten en niet achter elkaar. In het voorbeeld hierboven zie je al dat het verwarrend (en rommelig) wordt als je citaten van 2 personen op 1 regel plaatst. Bovendien zal een uitgever daar niet vrolijk van worden. Dus onthoud: nieuwe spreker, nieuwe regel.<br />
Omdat ik graag met voorbeelden strooi (waar heb je anders manuscripten voor), hier een voorbeeld uit mijn manuscript <i>Oragayn</i>:<br />
<blockquote class="tr_bq">
‘En hier moeten we die man vinden?’<br />
‘Ik heb zijn adres.’<br />
‘Wat doet hij hier?’<br />
‘Zich schuilhouden, als je het mij vraagt.’<br />
‘Voor wie? Voor de Garde?’<br />
‘Je kunt je niet schuilhouden voor de Garde.’</blockquote>
<h4>
Wie is Elda?</h4>
Je komt wel eens de 'elda-regel' tegen. <b><u>Elda </u></b>staat voor: eerst leesteken, dan aanhalingsteken. In literaire teksten wordt dit meestal toegepast, ook als het leesteken niet bij het citaat hoort. Voor het geval je nu glazig naar je scherm staart, wees gerust, ik kom met een voorbeeld.<br />
<blockquote class="tr_bq">
Jantje zegt: 'Ik wil daar helemaal niet naartoe.' </blockquote>
Laten we die zin als voorbeeld nemen. Wat is hier 'de zin'? De gehele zin loopt van 'Jantje' tot en met 'naartoe'. Het citaat 'Ik wil daar helemaal niet naartoe' is dus onderdeel van die gehele zin. Normaliter geldt de elda-regel alleen als het citaat aan het einde van de zin staat (dus zoals hier het geval is). Nou ja, 'normaliter' - in de meeste fictie-boeken kom je de elda-regel ook op andere momenten tegen. Dat lijkt voor fervente lezers heel logisch, maar dat is het eigenlijk niet. Kijk hier eens naar:<br />
<blockquote class="tr_bq">
'Ik wil daar', zegt Jantje, 'helemaal niet naartoe.' (1)</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
'Ik wil daar,' zegt Jantje, 'helemaal niet naartoe.' (2)</blockquote>
Zoals we weten, hoort er geen komma in de zin die Jantje uitspreekt. De komma hoort dus niet bij het citaat. En dan hoort de komma eigenlijk <b><u>buiten </u></b>het aanhalingsteken te staan! Dat zie je in zin 1. In zin 2 passen we de elda-regel toe zoals dat vaak in fictie-teksten gebeurt: ondanks dat de komma dus niet in het citaat hoort, zetten we haar toch vóór het aanhalingsteken.<br />
Duizelt het je? Kijk dan eens hier: <a href="http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/871/volgorde_komma_aanhalingsteken/" target="_blank">volgorde komma</a>.<br />
<br />
Ga de elda-regel nu niet te pas en te onpas toepassen. Je kunt namelijk ook een enkel woord tussen aanhalingstekens zetten, of een woordgroep, en zelfs als dat woord aan het eind van de zin staat, mag je de elda-regel niet toepassen. Een voorbeeld:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Hij vond dat 'het einde'.</blockquote>
Daarbij pas je de elda-regel dus niet toe, want daar staat je leesteken (de punt) ná het aanhalingsteken.<br />
<br />
<h4>
Wanneer niet?</h4>
<div>
Als je aanhalingstekens gebruikt om <b><u>gesproken </u></b>tekst weer te geven, mag je het dan ook gebruiken voor <b><u>gedachten</u></b>? Nee.</div>
<div>
Maar als iemand in gedachten iets zegt? Nee.</div>
<div>
Nee, nee, nee.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSOi8fISng9ovMATo51_mOGmJx-WUZryHkigp63CLzRyaia47HpfOfoYH1PL2fXFivezP-pXYXJhgAusdgtwuvEhe7D64a7rZ-uuGEZqWUJyBY4owgpVgsDG6jn_7nR17YDwho6XhOs5MS/s1600/grumpy-cat-no-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="251" data-original-width="455" height="176" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSOi8fISng9ovMATo51_mOGmJx-WUZryHkigp63CLzRyaia47HpfOfoYH1PL2fXFivezP-pXYXJhgAusdgtwuvEhe7D64a7rZ-uuGEZqWUJyBY4owgpVgsDG6jn_7nR17YDwho6XhOs5MS/s320/grumpy-cat-no-2.jpg" width="320" /></a></div>
<div>
<br /></div>
<div>
Nee, dus.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Ik hoor het je al zeggen: Ja, maar hoe maak ik dan duidelijk dat het om gedachten gaat?</div>
<div>
Nou, wat dacht je van het feit dat het dus niet tussen aanhalingstekens staat? Dat maakt de lezer immers duidelijk dat het niet hardop wordt uitgesproken.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Nu moet ik toegeven dat ik zelf valsspeel. Daarom ga ik hier nog even op in. Stel, je hebt een hoofdpersoon die denkt: Verdorie, het is waar. Dan kun je dat zo weergeven:</div>
<blockquote class="tr_bq">
Verdorie, dacht ze, het is waar.</blockquote>
Maar ik speel dan dus vals, en ik gebruik voor <b><u>letterlijke </u></b>gedachten altijd cursieve tekst. Nee, dat hoort niet. Ja, ik doe dat wel, want zelf vind ik het fijner. Ik ben dus eigenwijs. Maar dan krijg je dit:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Verdorie</i>, dacht ze, <i>het is waar.</i></blockquote>
Nu is dit een eenvoudig voorbeeld, want hierin wordt niets gezegd. En zo komen we op het voorbeeld van de situatie waarin iemand dénkt aan wat iemand anders kan zéggen:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Hij dacht aan zijn vader. Die zou hem zeggen dat hij zijn rotzooi op moest ruimen.</blockquote>
Ik heb hier even de tekst van 'vader' als een indirecte gedachte neergezet. Maar wat als de hoofdpersoon nu écht letterlijk denkt wat vader zou zeggen? Nou, dan krijg je zoiets:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ruim je rotzooi op, zou zijn vader zeggen.</blockquote>
Of:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Ruim je rotzooi op, zei zijn vader altijd.</blockquote>
Geen aanhalingstekens, dus, want het wordt niet hardop uitgesproken.<br />
<br />
Kijk eens hier, ik heb nog een voorbeeld gevonden, uit mijn manuscript <i>Tirisa. </i>De eerste die hier aan het woord is, Paelli, is bevelhebber van het tweede personage, Ynndalys. Kun je je voorstellen wat er zou gebeuren als Ynndalys zijn gedachte hardop zou uitspreken:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<div class="MsoNormalCxSpFirst">
‘Dat is dan mooi,’ zei Paelli glimlachend, ‘dan
begrijpen wij elkaar.’<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormalCxSpMiddle">
<i>Vals kreng</i>,
dacht Ynndalys.</div>
</blockquote>
Dat doen we dus maar niet! Je ziet, ik heb de gedachte weer cursief gezet. Dat hoeft niet (sterker nog, dat mag eigenlijk niet), maar dat is mijn voorkeur. Ga echter niet met aanhalingstekens goochelen, maar informeer jezelf en zorg ervoor dat je ze goed kunt toepassen.<br />
<br />
<u>Gebruikte bronnen:</u><br />
<br />
<ul>
<li>Jan Renkema: Schrijfwijzer. Boom, Amsterdam, vijfde editie 2012. ISBN: 978 94 6105 696 2</li>
<li>Henriëtte Houët: Grammatica Nederlands. Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv, Houten-Antwerpen, vijftiende druk 2010. ISBN: 978 90 274 9685 0</li>
<li>Website Taalunieversum: <a href="http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/871/volgorde_komma_aanhalingsteken/" target="_blank">Taaladvies volgorde komma aanhalingsteken</a> </li>
</ul>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
Heb ik iets gezegd wat niet waar is, wil je meer weten, wil je reageren? Dat kan via <a href="https://www.facebook.com/ginny.luijten" target="_blank">Facebook </a>of door me te <a href="mailto:ncluijten-info@yahoo.com" target="_blank">mailen</a>. <br />
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<br />
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-11664398863258495472017-05-19T17:02:00.000+02:002019-12-04T11:02:38.451+01:00Het grote "waarom" van het schrijvenSchrijven kent vele vormen. Je kunt met de hand schrijven; met balpen of potlood, vulpen of kroontjespen, of door je vinger te dopen in je eigen bloed. Je kunt een laptop gebruiken of een iPad, je kunt typen of spraakherkenningssoftware gebruiken. Schrijven doe je in een schrift of op een leeg vel papier, met of zonder lijntjes. Of op de stoep, met stoepkrijt. Of op het strand, in het zand. Een krabbel, een kladje, of een roman - er zijn enorm veel mogelijkheden. De vraag blijft natuurlijk altijd: waarom doe je dat?<br />
<div>
In mijn geval is die vraag zelfs dubbel. Niet alleen "waarom schrijf ik", maar ook "waarom schrijf ik high-fantasy"? Je moet een tikkeltje zot zijn, immers, om je aan "dat genre" te wagen ... of niet?</div>
<div>
<br /></div>
<h3>
Het ene verhaal is het andere niet</h3>
<div>
Waarom ik schrijf, kan verschillende redenen hebben. Per verhaal kan ik een andere drijfveer hebben. Soms schrijf ik puur voor de lol (zoals bij mijn kortverhaal <a href="http://ninjaluijten.blogspot.nl/2014/01/appeltaart.html" target="_blank">Appeltaart</a>, waarvoor ik de basis al op de middelbare school had geschreven). Soms schrijf ik als oefening, of voor een paar mensen die het graag lezen, zoals met <a href="http://ninjaluijten.blogspot.nl/search/label/dwaalvuur" target="_blank">Dwaalvuur</a>. Soms schrijf ik voor een wedstrijd, maar dat is ook meestal voor de lol.</div>
<div>
En dan zijn er mijn lange manuscripten. Mijn high-fantasy manuscripten, die zich altijd in dezelfde wereld afspelen. Juist, nu komen we ergens, toch? Want waarom schrijf ik die eigenlijk? Die verhalen gaan verder dan "schrijven voor de lol" en "schrijven voor de oefening".</div>
<div>
<br /></div>
<h3>
Schrijven begint bij lezen</h3>
<div>
Ik heb er even het essay van Oek de Jong bij gepakt, <i>Wat alleen de roman kan zeggen</i>. Op pagina 25 vind ik een mooie beschouwing van lezen: </div>
<blockquote class="tr_bq">
"Lezen is in de eerste plaats een zaak van de verbeelding [...]. Elke lezer creëert zijn eigen voorstelling van een romanwereld. Al lezend reageert hij op het verhaal, op de observaties en ideeën van de schrijver.</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
[...] </blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Al lezend word je je bewust van de minder fraaie kanten van jezelf. Licht als een schaduw glijdt dat besef door je heen. Het komt een ogenblik op uit duistere regionen en weg is het weer. Zo is er tijdens het lezen een voortdurende beweging in onszelf."</blockquote>
Iedere (roman)schrijver raad ik aan om dat essay eens te lezen, want het geeft een erg interessante kijk op de roman. En als ik het over mijn high-fantasy manuscripten heb, heb ik het ook over romans (vind ik, hierop kom ik later terug). Om te weten wat ik schrijf, hoe ik dat doe en waarom ik dat doe, moet ik dus ook nadenken over het fenomeen "roman". Wat is een roman, hoe schrijf je die, hoe lees je die, en waarom? Dat zijn vragen waarop geen eenvoudig antwoord te geven is (en dat beoog ik in deze blog ook echt niet te doen). Maar het zijn wel vragen waar ik over na blijf denken.<br />
<br />
Om terug te komen op dit citaat. Waarom wijs ik hierop? <b>Als schrijver moet je je realiseren dat je tekst gelezen gaat worden.</b> Misschien alleen door jezelf en je hamster, misschien ook door je jongere broer, misschien door duizend anderen. Wat doet die tekst? Hoe gaat een lezer erop reageren? Kun je met jouw tekst een lezer meetrekken in zichzelf? En hoe doe je dat dan?<br />
Schrijven begint bij lezen. Ik ben ooit begonnen met het schrijven van mijn high-fantasy manuscripten, omdat ik geen enkel high-fantasy boek kon vinden dat voldeed aan mijn lezerswensen. Dus wat doe je dan? Juist, dan schrijf je het zelf. Als lezer zocht ik dus een weg naar meer leesvoer, en die weg bracht mij naar de wonderlijke wereld van het schrijven.<br />
<br />
<h3>
Verder dan "een leuk verhaal" - schrijven om te vertellen</h3>
Wat zocht ik in high-fantasy? Als lezer zocht ik iets wat verder ging dan (excuseer de clichés) zwart-wit, draak-spuugt-vuur, jongen blijkt prins en redt de wereld (in z'n eentje). Ik zocht iets wat fantasy was, maar niet zo ontzettend ... "vreemd". Iets wat een duidelijke binding had met "onze" wereld, met alles om ons heen. Misschien was ik daarom wel zo ontzettend gek op <i>Het oneindige verhaal</i> van Michael Ende: vanwege de overduidelijke verbinding met een ontzettend herkenbare situatie. Jongen wordt gepest en duikt weg in een boek. Ik duik nog steeds graag weg in een boek. En als ik een fantasiedier mocht uitkiezen dat ik mocht ontmoeten, dan zou ik direct "Falkor!" roepen.<br />
Toen ik ging schrijven, schreef ik niet alleen om een leuk verhaal neer te zetten. Het moest leuk zijn om te lezen, mooi, maar ook moest het iets <b>zijn</b>. Het moest iets vertellen. En niet alleen een verhaal van een vreemde knakker in een vreemde wereld in een vreemde tijd met vreemde beesten: <b>het moest ergens over gaan</b>.<br />
Feitelijk was ik op zoek naar literatuur in high-fantasy, of een roman in een high-fantasy setting, maar dat wist ik nog niet toen ik begon met schrijven.<br />
<br />
Laat ik teruggaan tot de kern. Wat schrijf ik? High-fantasy, maar dat dekt de lading niet helemaal. Je kunt een rasechte thriller schrijven die onder high-fantasy valt, je kunt erotische high-fantasy schrijven, of Young Adult high-fantasy. Je kunt een high-fantasy detective schrijven, een historische roman met high-fantasy invloeden, of ... enfin, er zijn talloze mogelijkheden. Ik schrijf high-fantasy romans. Mag ik dat zeggen, dat ik romans schrijf? Ik vind dat ik dat mag zeggen. Een deel van het verhaal is vaak thriller-achtig (spanning) en een deel is echt onvervalst roman-materiaal. Nu kun je zeggen: Ninja, kies lekker een hokje uit, want je noemt nu van alles - maar welk boek valt nu expliciet in één enkel hokje te proppen? Er is altijd overlap. Bovendien ben ik er dol op om hokjes uit elkaar te trappen.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
"De romanschrijver is er, nog steeds, om via het verhaal van individuele lotgevallen de grote thema's van zijn tijd te mythologiseren en in de mythe te vereeuwigen. Hij moet het hedendaagse zien om te toveren tot iets universeels, tot een verhaal dat loskomt van zijn tijdgebonden aanleiding."</blockquote>
Dit staat te lezen op pagina 40 van <i>Wat alleen de roman kan zeggen</i>.<br />
Wacht eens even, ik schrijf high-fantasy. Dat kan toch geen literatuur zijn? Dat kan toch geen roman zijn? Want als je gaat zoeken, kom je ook artikelen tegen als deze: <a href="http://8weekly.nl/special/boeken-specials/goede-fantasy-is-per-definitie-niet-literair-literaire-lectuur/" target="_blank">Literaire lectuur</a>, waarin we lezen:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
"Een obstakel is de vrijblijvendheid van de imaginaire wereld. [...] De creativiteit die auteurs tentoonspreiden bij het vormgeven van hun werelden is onbegrensd en juist daardoor ontbeert fantasy de wortels die echte literatuur heeft in de werkelijkheid. Literatuur is nauw verbonden met het begrip waarheid, en toont de impact van de waarheid in de werkelijkheid. [...] Die kloof tussen werkelijkheid en fantasie belemmert echte betrokkenheid en dat rare woord dat zo belangrijk is voor literatuur: verheffing."</blockquote>
Dus aan de ene kant hebben we een romanschrijver die betoogt dat romanschrijvers de thema's van zijn tijd moet zien om te toveren tot iets universeels, en aan de andere kant hebben we een artikel dat zegt dat fantasy geen literatuur kan zijn, omdat fantasy te ver van de werkelijkheid staat.<br />
<b>Daar ben je mooi klaar mee, als fantasyschrijver.</b> Waarom? Omdat de fantasy wel degelijk wortels in de werkelijkheid kan hebben, daar zijn genoeg grote voorbeelden voor (hele grote voorbeelden) maar nee! Het is niet echt.<br />
De eerste keer dat ik het artikel <i>Literaire Lectuur</i> las, vroeg ik me af waar ik mee bezig was. Ik wilde niet alleen iets leuks doen met een paar zinnen. Ik wilde een verhaal vertellen. Ik wilde iets vertellen over "onze" wereld, geplaatst in "die andere" wereld, omdat dat de enige manier is waarop ik het kan vertellen. Los van ons concrete tijdsbeeld, maar wel degelijk eraan verbonden. Vertellen over een jongen die te maken krijgt met het verlies van zijn broer, over een man die zijn land naar de knoppen ziet gaan, over een vader die zich zorgen maakt over zijn zoon. Mocht ik dat wel? Kon dat wel, in high-fantasy?<br />
Inmiddels vraag ik me niet af of "het wel kan". Het kan, verdorie, want ik doe het. <b>In literatuur </b>(of in genres die kennelijk niet onder literatuur vallen maar wel romans produceren)<b> is er</b> <b>geen "goed" en "fout" - er zijn alleen mogelijkheden</b>. En welk genre kan nu beter met universele antwoorden komen op de werkelijkheid, dan het high-fantasy genre? Hoe universeel wil je het hebben? Kom hier met dat hokje, ik heb een bijl en ik gebruik 'm.<br />
<br />
<h3>
Zoek de grens op en stap eroverheen</h3>
Waarom schrijf ik? Omdat ik iets te vertellen heb. Mijn laatste manuscript, <i>Tirisa</i>, behandelt onder andere de thema's "vreemdelingenhaat" en "vluchtelingenproblematiek". Daarnaast - want zoals gezegd, ik hou niet van hokjes - is het ook een spannend verhaal waarin een man achter een doorgedraaide politica aan gaat. Ik meng graag. Ik hou niet zo van rechttoe-rechtaan-verhalen. Ik schrijf omdat ik iets te vertellen heb, en dat vertel ik in een vorm die ook de drang naar "die andere kant" van het lezen vervult: de behoefte aan een verhaal dat leuk is om te lezen. Daar zoek ik naar, als lezer. Ik zoek naar verhalen die ik graag lees, maar die wel ergens over gaan. En dat ambieer ik dan ook te schrijven.<br />
<br />
<br />
<br />
Reageren? Dat kan via <a href="https://www.facebook.com/ginny.luijten/posts/1435264566524804" target="_blank">Facebook</a> of <a href="mailto:ncluijten-info@yahoo.com" target="_blank">e-mail</a>.<br />
<br />
<u>Gebruikte bronnen: </u><br />
- Oek de Jong: Wat alleen de roman kan zeggen. Uitgeverij Augustus, Amsterdam, 2013 - isbn 978 90 254 4213 2<br />
- Literaire Lectuur, online artikel via <a href="http://8weekly.nl/special/boeken-specials/goede-fantasy-is-per-definitie-niet-literair-literaire-lectuur/">http://8weekly.nl/special/boeken-specials/goede-fantasy-is-per-definitie-niet-literair-literaire-lectuur/</a> - ontleend op 19 mei 2017<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-38675040497688001072017-04-12T14:46:00.006+02:002019-12-04T11:02:38.481+01:00Alwetend, dat is niet hetzelfde als personaal<div class="tr_bq">
Nou, daar is-ie dan. Een blog van mijn hand over de alwetende (of auctoriale) verteller. Alles wat ik weet of denk te weten over deze vertelinstantie, mijn ervaring ermee en enkele misverstanden rechtgezet. Ik gebruik voorbeelden uit mijn eigen manuscripten. Ook baseer ik me op het boek "Schrijven van gedichten en verhalen", van Cees van der Pluijm. De term "parapluperspectief" kom je tegen in de cursus "Creatief Schrijven" van de LOI.</div>
<br />
<h4>
De definitie: wat is een alwetende verteller?</h4>
De verteller hoeft niet dezelfde persoon te zijn als de schrijver van het verhaal. Meestal is dat zelfs niet het geval. De keuze voor een bepaalde vertelinstantie is ook een keuze voor een bepaalde manier waarop het verhaal aan een lezer wordt getoond. De verteller kan als personage in het boek voorkomen, maar dat hoeft niet. De verteller kan verborgen zijn of zichtbaar, onbetrouwbaar of betrouwbaar, alwetend of personaal - er zijn veel mogelijkheden. Ik gebruik zelf in mijn grote fantasymanuscripten steevast een alwetende verteller (met een parapluperspectief, maar daarover later meer).<br />
Ik heb het hier dus over de alwetende verteller (voor meer informatie over alle andere mogelijke vertelinstanties zijn er genoeg cursussen, boeken, websites etc. te vinden, die behandel ik hier niet, tenzij om het verschil aan te geven). Van der Pluijm (p. 186) zegt over de alwetende of auctoriale verteller het volgende:<br />
<blockquote class="tr_bq">
"... een alwetende verteller heeft in principe inzicht in het gedachten- en gevoelsleven van alle personages. Daarbij maakt het niet uit of deze alwetende verteller een <i>gedramatiseerde</i> verteller is (optredend in het verhaal) of een <i>niet-gedramatiseerde </i>verteller (buiten het verhaal blijvend)."</blockquote>
Mag ik even benadrukken: <b><u>van alle personages</u></b>. En ook van de omgeving/setting. Kort gezegd (in mijn eigen woorden): de alwetende weet alles, ziet alles, hoort alles, en een deel van dat onbeperkte inzicht "vertelt" die verteller aan de lezer.<br />
Een alwetende verteller geeft commentaar dat niet voort kan komen uit het bewustzijn van de personages. Daaraan kun je hem herkennen. En hier wordt het ingewikkeld, want ook met een alwetende verteller kun je de focus bij een bepaald personage leggen. Dan lijkt het misschien alsof je als schrijver voor een personaal verteld verhaal hebt gekozen. Bij lezers die wel goed bekend zijn met het wel en wee van een personaal verteld verhaal, maar die minder vaak te maken hebben gehad met een alwetende verteller, zorgt dit (is mijn ervaring) wel eens voor verwarring.<br />
Opnieuw pak ik Van der Pluijm erbij, pagina 189, om het verschil aan te geven tussen een personaal verteld verhaal en een auctoriaal verteld verhaal:<br />
<blockquote class="tr_bq">
"Soms is ieder commentaar in een verhaal afwezig en is er dus wel sprake van een hij- of een zij-verhaal, maar niet van een auctoriale vertelinstantie. In dat geval, wanneer we het verhaal waarnemen vanuit het bewustzijn van een of meer personages, spreken we van een <i>personaal</i> verteld verhaal."</blockquote>
Héél kort gezegd: bij een alwetende verteller is er dus sprake van <b>commentaar </b>in het verhaal, bij een personale verteller is dat niet het geval. Moet je als lezer weten "wie" dan de auctoriale verteller is? Nee. Op dezelfde pagina (189) staat te lezen:<br />
<blockquote class="tr_bq">
"Een verhaal verteld door een alwetende instantie biedt de lezer de mogelijkheid inzicht te krijgen in alle personages, voor zover de verteller hem dat inzicht vergunt. En ook als de auctoriale verteller zich niet expliciet manifesteert, heeft hij in het hij/zij-verhaal de mogelijkheid commentaar te leveren."</blockquote>
Ik zei net dat je een alwetende kunt herkennen aan het commentaar dat hij geeft (commentaar dat niet kan voortkomen uit het bewustzijn van de personages). Ik zei ook dat het daar ingewikkeld werd. Dus laten we het even concreet maken.<br />
<br />
<h4>
Concreet: enkele voorbeelden (en misverstanden)</h4>
<div>
In mijn manuscript <i>Galavina</i> staat de volgende zin te lezen:</div>
<blockquote class="tr_bq">
Ze verwachtte er nooit achter te komen, maar dat had ze mis. Ze zou er heel snel achter komen.</blockquote>
Hier ligt het er behoorlijk dik bovenop dat er sprake is van een alwetende verteller. Het handelende personage in dit stukje kan immers niet weten dat ze het mis heeft, dat weet alleen de alwetende verteller. Was dit een personaal verteld verhaal geweest, dan had "dat had ze mis" en "Ze zou er heel snel achter komen" er niet mogen staan, want het personage zelf kan dat niet weten. Maar hier komt dus de alwetende om de hoek kijken. Bij wijze van spreken breekt hij hier door het perspectief van het personage heen en geeft hij een korte vooruitblik: <b>de lezer weet nu meer dan het personage</b>. De lezer wéét immers al dat het personage "het mis heeft", maar het personage moet daar nog achter komen.<br />
<br />
Een ander, nog duidelijker voorbeeld, uit manuscript <i>Trustys</i>:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Tamir liep de smalle doodlopende steeg in die naar De Bokkige Geit leidde, zonder te zien dat zijn achtervolger hem naderde.</blockquote>
Alleen de verteller kan weten dat die achtervolger dichter bij het handelende personage (Tamir) komt. Tamir zelf ziet dat immers niet. Opnieuw weet de lezer meer dan het personage.<br />
<br />
Een hardnekkig <b>misverstand </b>is dat je dit als schrijver niet zou mogen doen. Dat is onzin. Dit is een bewuste keuze - in deze gevallen van mij, want ik ben de auteur van deze voorbeelden - voor een duidelijk aanwezige alwetende verteller. <b>Hier is géén sprake van een perspectieffout!</b> Wat ik wel doe, is vooruitkijken (het eerste voorbeeld, uit <i>Galavina</i>) en uitzoomen (het tweede voorbeeld). Veel gehoord commentaar is dat hier sprake zou zijn van perspectiefbreuk. Dat is dus echt niet het geval.<br />
<br />
Enkele voorbeelden uit de losse pols die kenmerkend zijn voor een alwetende verteller:<br />
- ... maar dat is weer een ander verhaal.<br />
- Hij zou haar nooit meer in levende lijve zien.<br />
- Hij kon het niet weten, maar ...<br />
- Ze was bewusteloos en zag dus niet ...<br />
etc.<br />
<br />
Nog een voorbeeld uit <i>Trustys</i> waarin duidelijk de alwetende aan het woord is:<br />
<blockquote>
Dat de achterwand weggeschoven kon worden om een verborgen ruimte te onthullen, was zelfs hem onbekend. Zonder te weten dat zijn vader jaren daarvoor in diezelfde wapenkamer had gestaan [...]</blockquote>
Staat er dus iets in het verhaal dat <b>onmogelijk door een personage gekend</b> kan worden, dan kan het zomaar zo zijn dat je met een alwetende verteller te maken hebt.<br />
<br />
<h4>
Valkuilen </h4>
<div>
In theorie zijn de mogelijkheden met een alwetende ongelimiteerd. De verteller is een soort verhalengod die alle touwtjes in handen heeft, alles ziet, alles weet. Het <b>grote nadeel </b>daarvan is dat je als schrijver kunt verzuipen in het enorme scala aan mogelijkheden. Je kúnt als schrijver enorm inzoomen (bijv. naar de directe gedachtenstroom van het personage) en je kunt ook heel erg uitzoomen (tot aan het heelal, als je wilt, of minder ver, vliegend boven het land waarin je personage rondwandelt). Je kunt wisselen tussen personage A en personage B, maar als je dat te snel doet, zul je merken dat je tekst al snel verwarrend en zwabberend wordt. <b>Het lijkt zo makkelijk, maar het kan een enorme uitdaging zijn om de alwetende verteller keurig in balans te houden.</b></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<u>Valkuilen waar ik zelf herhaaldelijk in ben gedonderd en waar ik ook weer uit ben gekropen: </u></div>
<div>
<br />
<ul>
<li>De verteller te vaak te nadrukkelijk aanwezig laten zijn. Je kunt ervoor kiezen, maar als je dat te vaak doet, kan het voor de lezer knap irritant worden. Sowieso is een aanwezige alwetende voor sommige lezers al genoeg om het boek aan de kant te leggen. Zinnen als "hij zou haar nooit meer levend terugzien" vinden sommige mensen nu eenmaal vervelend in een boek. Dus wees je daarvan bewust als je er toch voor kiest om het te gebruiken.</li>
<li>Perspectiefwissels te snel achter elkaar zetten. De verleiding is groot om van personage A naar B naar D en terug naar C te vliegen, maar geloof me: dat is geen goed idee. Wissel je te snel, dan zullen je lezers niet meer weten bij welk personage ze nu zijn, wiens gedachten ze lezen, wie wat zegt, etc. Dat kunnen allemaal gevolgen zijn van een te snelle wissel. Op het perspectief kom ik dadelijk trouwens nog terug.</li>
<li>Alles kan, alles mag. Opnieuw: in theorie is dat zo. <b>Máár: alles heeft ook gevolgen!</b> Ik zeg wel vaker dat er in het schrijven geen goed/fout is (behalve spelfouten), er zijn alleen mogelijkheden. Kies je voor route A, dan heeft dat gevolg X. Kies je voor route B, dan heeft dat gevolg Y. Pin jezelf niet vast op wat zogenaamd goed en/of fout is, maar zoek uit of jouw keuze ervoor zorgt dat je het resultaat krijgt dat je beoogt. Waarom zoom je uit? Wat wil je daarmee bereiken? Waarom zoom je in? Wat wil je daarmee? Waarom vertel je al iets over de toekomst? Waarom zet je een bepaalde opmerking in de tekst? <b>Alles moet een doel hebben.</b> Ja, alles kan en alles mag, maar alles heeft ook gevolgen, en in het schrijven gaat het om de werking van je tekst - om de gevolgen van de keuzes die je als schrijver maakt. Zeker bij gebruik van een alwetende verteller is het zaak om jezelf bewust te zijn van die gevolgen.</li>
<li>Onzekerheid door onjuist geïnformeerde proeflezers. Laat je niet wijsmaken dat het verboden is om van perspectief te wisselen, dat "je personage dit niet kan weten" en dat iets daarom fout zou zijn, of dat het überhaupt fout is om een alwetende verteller met een wisselend perspectief te gebruiken. (Je kunt ook een alwetende met een enkel perspectief gebruiken, dan blijf je bij één personage. Ook dan liggen deze opmerkingen op de loer.) Zorg ervoor dat je kundige proeflezers hebt. Herhaling: zorg ervoor dat je kundige proeflezers hebt. Ja, het is nodig dat ik dat herhaal.</li>
<li>Verkeerde balans waardoor de spanning wegvalt. Als je een lezer álles kan vertellen, kun je ook te veel vertellen. Of te weinig. Heb je een personale verteller vanuit 1 personage, dan is je opzet glashelder en kun je de lezer bijvoorbeeld samen met het personage laten uitzoeken wie de moordenaar is. Kies je ervoor om een alwetende verteller te gebruiken die ook nog eens wisselt tussen moordenaar en rechercheur, dan heb je een compleet ander verhaal - de lezer weet al wie de moordenaar is. Dat heeft gevolgen voor de spanning in je verhaal. Hoe ga je daarmee om? Dat is aan jou, als schrijver. Het staat vast dat je over zulke dingen moet nadenken en dat je je bewust moet zijn (alweer) van de gevolgen van je keuzes.</li>
</ul>
</div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Een paraplu hier, een wisseling daar</h4>
<div>
Ik heb in mijn grote fantasymanuscripten een sterke voorkeur voor een alwetende verteller en een parapluperspectief. Een watte? Een parapluperspectief. Ik heb het hierboven al over inzoomen en uitzoomen. Een parapluperspectief is niet hetzelfde als een wisselend personaal perspectief, en dat heeft te maken met het in- en uitzoomen. Een personaal perspectief blijft immers bij de beleving van het personage, en kan dus niet "laten zien" of "vertellen" wat er op datzelfde moment achter de rug van het personage gebeurt. Werk je met een parapluperspectief, dan kan dat wel. Van moleculen tot mars: je kunt in- en uitzoomen. Je kunt van de eerste persoon naar de derde persoon overschakelen en terug. Bij mijn weten zijn er niet enorm veel schrijvers die dit doen. Dat is ook niet zo gek: een zwabbertekst is snel gemaakt.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Een voorbeeld van een wisseling uit mijn manuscript <i>Tirisa</i>:</div>
<blockquote class="tr_bq">
Een tweede, oudere verklaring, was dat er ooit in de bergen een enorme slag was geweest tussen trollen en elfen, waarbij zoveel bloed werd vergoten dat het in rivieren de bergen af liep. </blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Cyrella schuifelde over de glad geworden oever van de rivier die onder in de kloof stroomde. Tallozen waren haar voorgegaan, waardoor de sneeuwlaag was veranderd in een spekgladde ijslaag.</blockquote>
<div>
De eerste alinea is niet geschreven vanuit het perspectief van Cyrella. In de eerste alinea van dit voorbeeld is de alwetende aan het woord. Daarna wisselt de tekst (of zoomt in, als je het zo wilt stellen) naar Cyrella, het personage dat door het berggebied trekt waarover de eerste alinea gaat. </div>
<div>
In mijn eigen manuscripten zit het dus zo: mijn verteller is alwetend, mijn perspectief wisselt zowel van personage als van niveau (in- en uitzoomen). Het kan gebeuren dat een lezer niet weet of een stuk tekst nu uit oogpunt van een personage is geschreven, of "vanuit de verteller". <b>Als zoiets niet in balans is, raak je de lezer kwijt.</b> Dan eindig je met een vage, onduidelijke, warrige tekst. In den beginne schreef ik stukken waarbij ik naderhand zelf niet eens meer wist wie er nu aan het woord was en wiens gedachten ik las. Inmiddels heb ik (al zeg ik het zelf) wel een balans gevonden, maar ik ben ook al heel wat jaren hiermee bezig.</div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Weet waar je aan begint</h4>
<div>
Ik vind het ontzettend leuk om met al deze dingen te spelen. Het heeft me wel een behoorlijk aantal jaren gekost om mijn eigen schrijven in balans te krijgen, want gemakkelijk is het allerminst om dit zodanig toe te passen dat het verhaal ermee geholpen is. Wat ik jammer vind, is dat ik ontzettend heb geworsteld toen ik met schrijven begon om betrouwbare informatie hierover te vinden. Veel te vaak werd mij verteld dat ik iets "fout" deed, omdat ik van perspectief wisselde, of omdat ik iets in de tekst had staan wat alleen van de verteller afkomstig kon zijn (en niet van een personage). Nu weet ik dat het absoluut niet fout is. Toch kom ik nog steeds veel onwetendheid en vreemde beweringen tegen die eropaan lijken te willen sturen dat het "fout" is om buiten de comfortzone van de personale verteller te stappen. Ga je voor de alwetende verteller, weet dan waar je aan begint. Je bent gewaarschuwd. Maar nu heb je deze blog om naar te verwijzen ;) </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Tot slot nog dit laatste voorbeeld van een wisselend perspectief in mijn laatste afgeronde manuscript, <i>Tirisa</i>: </div>
<blockquote class="tr_bq">
Ze sleepte zichzelf voort. Ze gebruikte haar vleugels om haar evenwicht te bewaren en viel regelmatig, maar stopte nooit. Hoe ze door het paleis ging, leek meer op kruipen dan op lopen.</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Wat ze niet zag, was dat menig paleiswacht haar nakeek. Niet met afgrijzen, maar met bewondering in het hart. Iedereen zag haar worsteling. Iedereen zag ook dat ze was teruggekomen, en dat ze geen hulp vroeg.</blockquote>
Ach, de alwetende. Je moet ervan houden, misschien, zowel wanneer je leest als wanneer je schrijft.<br />
<br />
Reageren? Dat kan via facebook of mail:<br />
<br />
<a href="https://www.facebook.com/ginny.luijten/posts/1400224953362099" target="_blank">Ninja op Facebook</a><br />
<a href="mailto:ncluijten-info@yahoo.com">e-mail </a><br />
<br />
<u>Gebruikte bronnen: </u><br />
- Schrijfcursus "Creatief Schrijven", module "Verhalen Schrijven" van de Leidse Onderwijsinstellingen, hoofdstuk 6: Het perspectief<br />
- Cees van der Pluijm: Schrijven van gedichten en verhalen. Uitgeverij de Contrabas, Utrecht, Leeuwarden, 2008 - isbn 978 90 79432 09 7<br />
- Mijn eigen schrijfsels.<br />
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-92103521143025793732017-03-14T10:09:00.002+01:002017-03-14T10:14:54.339+01:00Fantastische Fantasy - hoe doe je dat?<b>Regelmatig hoor ik van mensen ongeveer dit: "Hoe verzin je het!" of "Hoe krijg je dat toch allemaal verzonnen!" Ja ... hoe doe ik dat. </b><br />
<br />
Ik schrijf korte verhalen (meestal zijn dat literaire verhalen of korte thrillerverhaaltjes), lange verhalen (mijn fantasymanuscripten) en de laatste maanden werk ik ook aan mijn fantasyvervolgverhaal <i>Dwaalvuur </i>(op deze blog te vinden). Zonder enige twijfel steek ik de meeste tijd in mijn fantasymanuscripten. Even los van de miserabele pogingen die ik in mijn beginjaren ondernam en de mislukte dwalingen die ik ook heb gehad, heb ik 5 afgeronde manuscripten liggen: 3 losstaande verhalen en 2 delen van een serie. Momenteel ben ik enthousiast bezig met een globale opzet voor nummer 6, een verhaal dat opnieuw losstaand te lezen zal zijn.<br />
<br />
<h4>
Dat is een hoop werk!</h4>
Ja, dat klopt. Vele uren, dagen, jaren van mijn leven zijn inmiddels in het schrijven van verhalen gaan zitten. Als het af is, stuur ik het heel eigenwijs op naar uitgevers, ook al weet ik dat de kans om uitgegeven te worden nogal klein is. Maar ik had ooit een trainer die zei: <u><b>Je moet zorgen dat ze niet om je heen kunnen!</b></u> En hij had gelijk, natuurlijk. Ieder manuscript probeer ik iets beter te schrijven dan het vorige, zodat ik in ieder geval geen afwijzing krijg omdat ik complete bagger instuur. En al krijg ik dan van de ene te horen dat mijn fantasy niet klassiek genoeg is, terwijl de andere zegt dat mijn fantasy te klassiek is (ik verzin het niet!): ik schrijf gewoon door en ik blijf insturen. En ondertussen zijn er een aantal mensen die mij af en toe aankijken alsof ik gek ben (wat ik niet zal ontkennen) en die me vragen: hoe doe jij dat?<br />
<br />
<h4>
Hoe doe jij dat!</h4>
Laat ik het hier even hebben over mijn fantasymanuscripten. Los van <i>Dwaalvuur</i>, want dat speelt niet in dezelfde "wereld" als die andere manuscripten.<br />
In een ver, ver verleden, toen ik nog werk opsloeg op 3½ inch diskettes, bedacht ik een verhaal over een held. Die held, dat is de spil van mijn fantasymanuscripten. In de loop der jaren heb ik van alles uitgeprobeerd. De held is een jongen geweest in een jeugdverhaal, hij is oud geweest en jong, hij was mens en toen weer niet. Totdat ik eindelijk had gevonden wie hij nu daadwerkelijk was. Ik schreef een manuscript over hem, herschreef het, bedacht er halverwege het boek een tweede boek bij, schreef dat, herschreef, herschikte, veranderde, etc. Zo had ik uiteindelijk een "deel 1" en een "deel 2" en begon ik te werken aan "deel 3" van dezelfde serie - maar "deel 1" werd afgewezen.<br />
<br />
<h4>
Ik ben een ninja. Dus ik verzin een andere weg.</h4>
<div>
Het idee dat ik ooit had, was om de lezer gaandeweg mijn verhalen kennis te laten maken met "mijn" wereld. Dat plan werd in duigen geslagen, want deel 1 werd afgewezen en deel 2 opsturen had dan ook geen zin. Maar ik zou geen Ninja heten als ik geen ninja was (en ben) dus ik verzon een oplossing. Ik dook in het verleden van mijn held. Sterker nog: ik ging terug naar zijn oorsprong, naar zijn voorouders. En ik stapte af van het idee van een serie en omarmde het idee om een soort verhalennetwerk op te zetten. Mijn laatste manuscripten zijn dan ook allemaal los van elkaar te lezen. Tegelijkertijd zijn ze allemaal met elkaar verbonden.<br />
<br /></div>
<h4>
Dus ... hoe?</h4>
<div>
Ik heb als grote voordeel dat ik voor mijn grote fantasymanuscripten iedere keer in dezelfde wereld duik. En ik ben al begonnen met het verzinnen van die wereld toen ik nog opsloeg op 3½ inch diskettes, toen de iPad nog futuristisch was en Windows 97 of 98 (een van die twee geloof ik) nog draaide op onze computer. Ja, een computer, zo'n log ding dat je nog handmatig uit moest zetten als er "u kunt nu de computer uitzetten" in je scherm verscheen. Ik verzon rare beesten, rare struiken, rare wezens en een held, ik begon met het verzinnen van woorden in een taal die ik Lan'gada noem, ik verzon landen en wetten en normen en waarden, kleding en een paardenras. (Ja, sorry mensen, je kunt het meisje wel bij de paarden weghalen, maar een Pennymeisje blijft nu eenmaal een Pennymeisje.) Hoe vaak ik mijn manuscripten ook uit het raam kieperde, die zelfverzonnen elementen bleven bestaan. Ze werden steeds beter uitgewerkt. Ik reken inmiddels met het jaar dat ik mijn eerste laptop kreeg (2005) en neem dat als beginjaar van mijn "echte" werk: bijna dagelijks schrijven aan "mijn" fantasywereld. Rome is niet in een dag gebouwd, en mijn wereld heb ik echt niet even tussen het ontbijt en de lunch in elkaar gezet. Ik ken die wereld inmiddels, ik ken de personages die erin rondlopen. Enkele landen ken ik goed, enkele andere landen moet ik nog ontdekken. Ieder manuscript concentreer ik me op iets anders. Ieder manuscript is een nieuwe ontdekkingstocht. Ik maak gebruik van wat ik ken (bijvoorbeeld bestaande personages) en vertel dan iets nieuws.</div>
<div>
<br /></div>
<h4>
Je bent gek</h4>
<div>
Ja, dat weet ik. Gek op het vertellen van verhalen. Zo gek dat ik inmiddels heel wat (werk)woorden in mijn zelfverzonnen "taal" heb, zodat ik hele gedichten kan "vertalen" naar het Lan'gada. (Wat, overigens, Taal der Legenden betekent - voor wie dat wilde weten.) Gek genoeg om door te gaan en alweer met een nieuw manuscript in mijn hoofd te lopen. <span style="font-size: large;">Hoe doe ik dat?</span> Door meer dan 11 jaar doorzetten, ploeteren, bijleren, nadenken, puzzelen, rotzooien, vloeken, bijleren en doorzetten. Niet noodzakelijk in die volgorde. En stiekem al meer dan 11 jaar, maar je moet ergens beginnen met tellen.</div>
<div>
Ter illustratie van mijn gekte vind je hier een voorbeeld van Lan'gada. </div>
<div>
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyYivhXPT3wSaFzPtpOv5FxtCG0DyKe7uf1puS9ohH3tVpXeiDfzmYMzJD6IK9KXdG-kjtNyG2bLargDcr4sUtzjNpiLvzJdMPz87bJGHX0ilaRP8CSY140wU6xx1DftscSGDBkKriyDtK/s1600/LanGadaGedicht.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyYivhXPT3wSaFzPtpOv5FxtCG0DyKe7uf1puS9ohH3tVpXeiDfzmYMzJD6IK9KXdG-kjtNyG2bLargDcr4sUtzjNpiLvzJdMPz87bJGHX0ilaRP8CSY140wU6xx1DftscSGDBkKriyDtK/s400/LanGadaGedicht.JPG" width="300" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Gedicht in Lan'gada. Klik erop om het groter te zien.</td></tr>
</tbody></table>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
Hoe ik het precies doe: dat past niet in een blogpost. Maar nu heb je een idee. Letter voor letter, woord voor woord, zin voor zin, manuscript voor manuscript. Misschien vind ik dit jaar wel een uitgever, misschien duurt het nog tien jaar. Ik werk stug door. HOE DAN?! Dat zal ik af en toe hier neerzetten. </div>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-37321931019904892362016-12-15T11:03:00.002+01:002016-12-15T11:03:48.051+01:00Lilyrose MagazineEr is een website waar je altijd met een glimlach artikels, reviews en veel meer kunt lezen: Lilyrose. De gaafste website die ik ken. En er is nu ook weer een - gratis te lezen! - online magazine van Lilyrose uitgekomen. Maar wat ook super gaaf is: ik sta erin!<br />
<br />
Leuk toch ;)<br />
<br />
Dus deze blog is heel kort, want ik hoop dat je nu snel naar Lilyrose gaat via onderstaande link, waar je snel het Lilyrose Magazine gaat lezen. Niet alleen omdat ik erin sta, maar vooral omdat het een gaaf magazine is - dus gooi die Margriet, de tv-gids of dat boek dat je leest opzij, en laat je verrassen door het leukste magazine dat er is!<br />
<br />
<a href="http://lilyrose.eu/magazine-lilyrose-tussen-kunst-kitsch/" target="_blank">Website Lilyrose</a><br />
<br />
<a href="https://issuu.com/lilyrosenl/docs/lilyrose_magazine_5_tussen_kunst_en" target="_blank">Lilyrose Magazine</a>Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-2277565672098934101.post-15466504787917751062016-10-03T09:17:00.000+02:002016-10-03T09:17:27.597+02:00Je kunt de boom in!Mijn benen bungelen een eindje boven de grond. Onder mijn handen voel ik het mos boven op de dikke tak. Een gedachte speelt door mijn hoofd: <i>Waarom ben ik niet gaan dammen!</i><div>
Had ik al gezegd dat je een beetje maf moet zijn om aan bujinkan te beginnen?</div>
<div>
Ik heb een hekel aan hoogtes. Laat mij een hoge boomtak grijpen, en nog zeker tien minuten nadat ik weer veilig op de grond ben geland, heb ik nog steeds knikkende knieën. "Hoog" is relatief, natuurlijk. De gemiddelde keukentrap is hoger dan die tak waar ik afgelopen zaterdag aan hing te bungelen. Maar inderdaad, ik leer liever hoe ik mezelf los moet krijgen als iemand mijn arm pakt, dan dat ik aan een tak ga hangen. Aan de andere kant: ik vind het niet erg om mee het klimrek in te gaan als Elysa daarin klimt. En dat is dan wel weer fijn natuurlijk!</div>
<div>
Woensdag trainen we weer binnen. Daar staan geen bomen ;) </div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwVDtA0gmggw6oBipUGFJC4iMtEj04BKHRcEqrlKb5lj2b0QCRSL-3gjzTih-GEMkkm5H2Ye4WSa3b2b_w1qvyaJeYewtpwP1G3dmH6HlPt5Gb7_XNba-GME29Yn7SlpgDWPD2uHUjFesa/s1600/pexels-photo-38136-large.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwVDtA0gmggw6oBipUGFJC4iMtEj04BKHRcEqrlKb5lj2b0QCRSL-3gjzTih-GEMkkm5H2Ye4WSa3b2b_w1qvyaJeYewtpwP1G3dmH6HlPt5Gb7_XNba-GME29Yn7SlpgDWPD2uHUjFesa/s320/pexels-photo-38136-large.jpeg" width="320" /></a></div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhu2z8hqnEljLGMbE1Xj3G3j1YMkCQf_zEEMSZ7GISLHesIqil2n6o-Z0WvHTwmxMWOhTjOYO3dbX-BiNves6h6cvsGF9lThlDAhfUs0JZhARY4h6P0L71nSwAOBkZ2R_bjfpkoKQA7bt7T/s1600/25.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="179" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhu2z8hqnEljLGMbE1Xj3G3j1YMkCQf_zEEMSZ7GISLHesIqil2n6o-Z0WvHTwmxMWOhTjOYO3dbX-BiNves6h6cvsGF9lThlDAhfUs0JZhARY4h6P0L71nSwAOBkZ2R_bjfpkoKQA7bt7T/s320/25.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg08zX7ChsOvcdQQdH7BIK9CRm7QOI1ZEZH4qzayERqP3EkkLtLrmdMNo4qa5jPshNoUhDAfjntvVp3fe0bO-dzy2Dngr5KSakgOPmRZAqOiZAhx65mzJG0QVShHkfhZFcdzeyNSdQJvOwX/s1600/daishin5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="262" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg08zX7ChsOvcdQQdH7BIK9CRm7QOI1ZEZH4qzayERqP3EkkLtLrmdMNo4qa5jPshNoUhDAfjntvVp3fe0bO-dzy2Dngr5KSakgOPmRZAqOiZAhx65mzJG0QVShHkfhZFcdzeyNSdQJvOwX/s320/daishin5.png" width="320" /></a></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
Ninjahttp://www.blogger.com/profile/01229981043634949325noreply@blogger.com